برای این که معامله تجارتی باشد باید:
اول
خرید به قصد فروش باشد- به عنوان مثال شخصی که
قالی برای منزل خود خریداری کند و پس از مدتی آن را بفروشد نمی توان آن را معامله تجارتی دانست و قصد فروش باید در زمان خرید وجود داشته باشد ولی اگر تاجری جنسی را به قصد فروش خرید و مدت مدیدی آن را نفروخت نمی توان آن را معامله تجارتی ندانست.
دوم
تحصیل مال به قصد فروش باشد- اغلب اتفاق می افتد که تاجر مالی را می فروشد ولی آن را نخریده بلکه به دست آورده است. به عنوان مثال
سرب و یا
نفت از
معدن استخراج نموده ، این عمل تجارتی محسوب است اما در هر حال تحصیل باید به قصد فروش باشد بنابراین اگر تحصیل مال منقول به قصد فروش نباشد تجارتی نخواهد بود.
سوم
مال باید منقول باشد- معاملات غیر منقول از ردیف معاملات تجاری خارج است زیرا برای استحکام معاملات غیر منقول قواعد و مقرراتی وضع شده است که تشریفات آن طولانی است و با سرعت جریان امور تجارتی منافات دارد از قبیل ثبت در مراجع متعدد و دفاتر رسمی . علاوه بر آن خرید اموال غیر منقول معمولا کمتر به قصد تجارت خواهد بود. مثلا کسی که خانه یا ملکی می خرد کمتر اتفاق می افتد به قصد فروش خریده باشد به همین خاطر اگر اشخاصی شغل خود را معاملات زمین و یا خانه قرار دهند نمی توان ایشان را تاجر شناخت.
مواد اصلاحی
قانون تجارت ، استثنائی بر این امر قائل شده زیرا به موجب ماده 2 قانون مزبور شرکت سهامی شرکت بازرگانی محسوب می شود ولو این که موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد بنابراین شرکتهای سهامی که فقط به امر خرید و فروش غیر منقول مانند رهن و امثال آن اشتغال داشته باشند تابع امور بازرگانی بوده ، دستورات قوانین تجارتی درباره آنها جاری است. البته استثناء این امر برای شرکتهای سهامی و به علت وضع خاصی است که شرکت سهامی دارد.
چهارم
فروش- نه تنها عمل خرید تا تحصیل تجارتی محسوب است بلکه عمل فروش هم تجارتی است و این معنی واضح و روشن است و احتیاجی به بحث ندارد.
پنجم
اعم از این که تصرفاتی در آن شده باشد یا خیر- اغلب در خرید اموال منقول بدون اینکه تصرفاتی از ناحیه
تاجر در آن بشود فروخته می شود ولی گاهی اتفاق می افتد که تصرفات و تحولاتی در مواد خریداری شده از ناحیه تاجر به عمل می آید مثلا تاجر میوه می خرد و آن را کمپوت نموده می فروشد و یا پارچه خریداری نموده و لباس می دوزد . در این مورد هم معاملات تجارتی است.
از موارد بالا چنین نتیجه گرفته می شود . اشخاصی که شغل آنها خرید یا تحصیل مال منقول به قصد فروش و در حقیقت انتفاع باشد
تاجر خواهد بود.
