منو
 صفحه های تصادفی
خسرو ملک غزنوی
دانشکده تربیت بدنی دانشگاه فردوسی مشهد
رده – شاخه – سلسله گیاهی
روشهای شخم
جو «ماده غذایی»
پارادکس زنون
ابو نصر صاعدی احمد بن محمد
نپتون «سیاره»
دوستی با غیر مسلمان
تاثیرات اضطراب در عادات غذا خوردن انسان
 کاربر Online
285 کاربر online

ماه تنها قمر زمین

چاپ
علوم طبیعت > زمین شناسی
علوم طبیعت > زمین شناسی > زمین شناسی فیزیکی

آشنایی

ماه از زمانهای خیلی پیش مورد توجه بشر بوده و در هر زمان، نظریات مختلفی درباره آن وجود داشته است.
بر اساس اغلب افسانه های کهن، ماه موجود زنده ای بود که شبها در آسمان پیدا می شد. قرص درخشان ماه در شب با آثار موجود در سطح آن> که آنرا شبیه به صورت انسان می ساخت، موید این ادعا بود. در یونان و روم باستان ماه را الهه جوانی می پنداشتند و آنرا به اسامی مختلف از قبیل آرتمیس، دیانا و ... می نامیدند.
ارسطو فیلسوف مشهور یونانی معتقد بود که ارتباط مستقیمی بین ماه و وضع آدمی وجود دارد.
با پیشرفت علم و دانش، به تدریج نظریات درباره ماه عوض شد. اولین بار گالیله در سال 1610 ماه را به وسیله تلسکوپ مورد مطالعه قرار داد و مشاهده کرد که سطح ماه، صاف و هموار نیست بلکه از تعدادی مناطق مسطح و نواحی مرتفع تشکیل شده است. این دانشمند نواحی وسیع و تیره رنگ سطح ماه را به نام دریا و نواحی مرتفع آنرا به نام کوه نامگذاری کرد. وی همچنین در سطح ماه مناطق حلقوی و مرتفعی مشاهده کرد که آنها را دهانه نامید. بعدا با اختراع دوربینهای نجومی و تلسکوپهای قوی، اطلاعات بشر در مورد ماه زیادتر شد و عکسهای دقیقتری از آن به دست آمد. پروژه آپولو که هدف آن شناسایی ماه بود اطلاعات بسیار با ارزشی درباره ماه به دست داد و بالاخره آپولو 11 که در 1969 در ماه فرود آمد، اطلاعات بشر را در مورد این قمر تکمیل کرد.

مشخصات کلی ماه

ماه در بین سایر اجرام فلکی موقعیت خاصی دارد. قطر آن فقط کمی کوچکتر از قطر عطارد است و به همین جهت غالبا آنرا به عنوان یک سیاره گروه خاکی و مجموعه ماه-زمین را به عنوان یک سیاره دو تایی در نظر می گیرند. گرچه اقمار در مقایسه با سیاره خود بسیار کوچک اند در صورتیکه ابعاد ماه، نسبت به زمین نیز قابل توجه است.
هر چند با تقریب کلی می توان ماه را به صورت یه کره در نظر گرفت ولی اندازه گیریهای دقیق نشان داده است که بزرگترین آنها، در امتداد ماه-زمین قرار دارد.
ماه به گونه ای به دور خود و زمین می چرخد که همواره یک روی آن به سمت زمین متوجه و به عبارت دیگر زمان حرکت وضعی و انتقالی آن برابر است. دمای سطح ماه متغیر است. در روز، تابش اشعه خورشید درجه حرارت آن را تا 120 درجه سانتیگراد بالا می برد در صورتیکه دمای سطح آن در شب به 150- درجه سانتیگراد نیز می رسد. ماه فاقد اتمسفر است و بدین ترتیب به علت اختلاف درجه حرارت بالا و نبودن جو، هیچ موجود زنده ای در آن وجود ندارد.

تصویر



سطح ماه

به طوریکه گفتیم سطح ماه هموار نیست و از واحدهای اصلی زیر تشکیل شده است.
نواحی مسطح
این دشتهای وسیع در بعضی موارد حتی با چشم غیر مسلح نیز قابل رویت است. از آنجا که اولین بار گالیله این مناطق را به نام دریا نامگذاری کرد امروزه نیز به همان اسم نامگذاری می شود. بدیهی است تحقیقات امروزی نشان داده است که در کره ماه آب وجود ندارد و باقیماندن اسم دشتهای وسیع کره ماه به نام دریا، صرفا به خاطر احترام به این دانشمند است. هنگامیکه با تلسکوپ ماه را مطالعه می کنیم، این قسمتهای مسطح، تیره تر از بقیه قسمتها به نظر می رسند که علت آن قابلیت جذب بیشتر این مناطق است. بر اساس آخرین مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، دریاهای ماه مناطق نسبتا گودی هستند که از گدازه های آتشفشانی پر شده اند.

کوهها
قسمتهای مرتفع ماه که به نام کوه نامگذاری شده دارای دامنه های پر شیب است و ارتفاع بعضی از آنها نسبت به سطح دریاهای ماه، به 6000 متر نیز می رسد.

دهانه ها یا سیرکها(cirque)
در سطح ماه تعداد زیادی محوطه دایره ای شبیه دهانه آتشفشان وجود دارد که به نام دهان هیا سیر ک نامگذاری شده و تعدادشان در حدود 30000 تخمین زده شده است. ابعاد سیرکها مختلف است و قطر بعضی از آنها به 230 کیلومتر نیز می رسد. عده ای معتقدند که این برجستگیها منشا آتشفشانی دارند وعده ای دیگر سیرکها را بقایای منجمد شده حباب سنگهای خمیری سطح ماه می پندارند. در این باره نظریه سومی نیز وجود دارد که بر اساس آن این برجستگی ها، ناشی از تصادم سنگهای آسمانی با سطح کره است( این نظریه طرفداران بیشتری دارد و تقریبا مورد قبول اکثر ماه شناسان است).

شیارها
علاوه بر واحدهای یاد شده، در سطح ماه شبکه هایی از شیارها و بریدگیها وجود دارد ه عمدتا در قسمت پنهان ماه متمرکزند.

ساختمان داخلی ماه


ممان اینرسی مه خیلی نزدیک به ممان اینرسی یه کره متجانس و این مطلب نشاه ان است که ساختمان داخلی ماه بر خلاف ساختمان درونی زمین است.به عبارت دیگر بر خلاف زمین ماه، هسته فلزی سنگین ندارد و در صورتیکه چنین هسته ای موجود باشد از 2 درصد جرم کلی ماه تجاوز نمی کند. وزن مخصوص نسبی کلی ماه 34/3 محاسبه شده و با توجه به آنکه وزن مخصوص نسبی سنگهایی که توسط آپولو 11 به زمین آورده شده 3/3 است بنابراین می توان گفت که حداقل در منطقه دریاهای ماه، وزن مخصوص سنگهای سطحی و عمقی چندان فرقی با یکدیگر ندارند.

ترکیب سنگ شناسی ماه


نمونه هایی که تا به حال از ماه گرفته شده است به سه دسته کلی سنگهای آذرین، گرد و غبار و برش تقسیم می شود. سنگهای آذرین نمونه هایی هستند که از همه جالب ترند و با تعیین سن و ترکیب آنها اطلاعات دقیقی در مورد ماه می توان به دست آورد. سنگهای آذرین ماه خود به گدازه ها، آنورتوزیت، سنگهای تفریقی، بازالت پتاسیم دار و بازالت آهن و تیتان دار تقسیم می شوند.

تعداد بازدید ها: 55300


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..