منو
 کاربر Online
725 کاربر online

قرائت قرآن

چاپ
فرهنگ > الهیات > دین اسلام > قرآن > علوم قرآنی > قرائت قرآن



اَعوذُ بِاللهِ مِنَ اشِّیطانِ الرَّجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

اَفْضَلُ الْعِبادةِ قِرائةُ الْقُران


رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: نیکوترین عبادت و بندگی، خواندن قرآن است.

مقدمه

قرآن اولین مرجع و منبع دستورات و تعالیم اسلام است؛ و ما برای دستیبای به این تعالیم گهربار و فهم مطالب آن جهت اجرای خواستهایش بایستی که علوم مربوط به آن را در همه ی زمینه ها تا حد توان بیاموزیم.
در این راه گام اول آنست که قرآن را به صورت صحیح تلاوت کنیم. یعنی در ابتدا باید تلفظ صحیح الفاظ و عبارات را به کار بندیم. زیرا همه ی ما وظیفه داریم که این کلام مقدس را به همان صورت که از پیامبر اکرم (صل الله علیه واله) به ما رسیده قرائت کنیم.

تاریخچه

در ارتباط با نقطه آغاز تعلیم قرائت قرآن، تاریخ حاکی از این است که در زمان حیات پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم مرکزی شبیه به کانون تعلیم قرائت و حفظ و تمرین آن به وجود آمد که شخص ایشان بر آن نظارت داشته و مردم را به فراگیری قرائت و حفظ آیات کلام الله تشویق و ترغیب می فرمودند، تا حدی که گاهی از اصحاب خویش می خواستند که برای آن حضرت قرآن بخوانند.
مسلمانان از همان ابتدا در صدد بودند که الفاظ و کلمات قرآن را عیناً و به دون کم و زیاد به همان قسمی که از رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم شنیده بودند بر زبان جاری کنند. بدین ترتیب علم قرائت شکل گرفت.
علم قرائت عبارت است از بیان طریقه خواندن قرآن، مطابق قرائت قاریانی که سند قرائت آنها به رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم منتهی می شود. و فایده این علم هم نیکو و زیبا خواندن قرآن به کیفیت مذکور است.
علم تجوید هم ناشی و زائیده ی علم قرائت است و تعریف آن قواعد کلی است که از قرائت قراء استنباط شده و تدوین گردیده است. و درباره مخارج حروف، صفات حروف و دیگر دستورات تلاوت قرآن مجید (ادغام، اظهار و …) بحث می کند.

این نکته قابل ذکر است که آموختن قواعد به تنهایی شرط لازم برای یاد گرفتن تجوید است ولی شرط کافی نیست؛ بلکه تمرین زیاد یافته ها و آموخته ها و بکار بردن آنها در هنگام قرائت قرآن در تأمین این هدف نقش بسزایی دارد.

طبقه بندی

شاخه های قرائت قرآن را می توان به ترتیب زیر دسته بندی کرد.

الف- مراتب قرائت
    1. ترتیل
    2. تحقیق
    3. تحدیر (حَدر)
    4. تدویر

ب- اختلاف قرائت

    1. علت اختلاف قرائت
    2. قاریان و راویان اختلاف قرائت

1 ابن عامر (ابو عمران عبدالله ابن عامر دمشقی) متوفی به سال 118 هجری
راوی اول هشام (ابن عمار ابن نصیر)
راوی دوم ابن ذَکْوان (ابو عمرو عبدالله ابن احمد)
2 ابن کثیر (عبدالله ابن کثیر مکی) متوفی به سال 120 هجری
اول بَزْی (احمد ابن محمد ابن عبدالله)
دوم قُنّبُل (محمد ابن عبدالرحمن)
3 اَبو عَمْرْو (ابو عمرو ابن علاء بَصْری) متوفی به سال 154 هجری
اول دوُری (حفص ابن عمرو)
دوم سوسی (ابو شعیب صالح ابن زیاد)
4 حمزه (ابو عمّاره حمزة ابن حبیب زیات کوفی) متوفی به سال 156 هجری
اول خَلَف (ابو محمد اسدی ابن هُشام)
دوم ابو عیسی (خلّاد ابن خالد صوفی)
5 عاصم (ابوبکر عاصم ابن ابی النّجُود کوفی) متوفی به سال 128 هجری
اول حفص (ابو عمرو حفص ابن سلیمان)
دوم ابوبکر (شعبة ابن عیاش سالم)
6 کسائی (ابوالحسن علی ابن حمزة کسائی) متوفی به سال 189 هجری
اول حفصِ الّدوری (حفص ابن عمرو)
دوم ابوالحارث (لیث ابن خالد)
7 نافع (ابو عبدالله نافع ابن ابی ندیم مدنی اصفهانی) متوفی به سال 169 هجری
اول وَرش (عثمان ابن سعید)
دوم قالون (عیسی ابن مینا)



الف- قواعد علمی

  1. حروف تهجی یا الفبای عربی
    1. حروف شمسی
    2. حروف قمری
    3. حروف مقطعه
    4. حروف والی
  2. مخارج حروف
    1. شناخت دندان ها
      1. ثنایا
      2. رَباعیات
      3. اَنیاب
      4. اَضراس
      5. ضواحک
      6. طواحن
      7. نواجذ
    2. مواضع دستگاهه تکلم
      1. حروف حلقی
      2. حروف لهوی
      3. حروف شجری
      4. حروف ضرسی
      5. حروف لثوی
      6. حروف نطعی
      7. حروف ذولقی
      8. حروف اسلی
      9. حروف شفوی (شفهی)
  3. صفات حروف
    1. صفات ذاتی حروف
1 جَهر خلاف (ضد) 2 هَمس
3 شَدَه خلاف (ضد) 4 رَخاوه
5 استعلا خلاف (ضد) 6 استفال
7اطباق خلاف (ضد) 8 انفتاح
9
اصمات خلاف (ضد) 10اذلاق

    1. صفات عارضی حروف
      1. صفیر
      2. قلقله
      3. لین
      4. انحراف
      5. تکریر
      6. تفشی
      7. استطاله


ب- قواعد تجویدی
  1. علامت ها
  2. احکام تجوید
    1. ادغام
      1. انواع ادغام
    2. تفخیم و ترقیق
    3. احکام مد
      1. مد متصل
      2. مد منفصل
      3. مد بدل
      4. مد لازم
      5. مد سکون عارضی
      6. مد لین
    4. احکام تاء تانیث ة
    5. احکام هاء ضمیر
      1. اشباع
      2. بلااشباع
    6. احکام لام
    7. احکام راء
    8. احکام میم ساکن
    9. احکام تنوین و نون ساکن
      1. ادغام
      2. اظهار
      3. ابدال
      4. اخفاء
    10. احکام غنه
    11. احکام وقف
      1. علائم وقف
      2. سکته

همچنین ببینید


منابع




تعداد بازدید ها: 58341


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..