این سنگها عبارت است از سنگهای بازیک فلدسپاتوئید دارای هستند که دارای کانیهای خیلی متفاوتی می‌باشند.
تقسیم بندی فوئیدگابروها
- یکی آنهایی که دارای پلاژیوکلازهای کلسیک به عنوان کانی شاخص هستند.
- دیگری آنهایی که فاقد پلاژیوکلازهای کلسیک به عنوان کانی شاخص می‌باشند.
هر دو دسته این سنگها باریک هستند. یعنی کانیهای کدر آنها مساوی یا بیشتر از کانیهای روشن آنها می‌باشد و هر دو دسته جز کانیهای شاخص خود دارای
فلدسپات می‌باشند. اصولا این سنگها نفوذی و اکثرا تمام بلورین و دارای بافت فانرتیک‌اند خیلی نادراند ولی با وجود این چون در نقاط مختلف جهان سنگهای این دسته با ترکیبهای مشابه وجود دارد.
انواع فوئیدگابرها
انواع فوئیدگابرهایی که در آنها پلاژیوکلازهای کلسیک جزو کانیهای شاخص هستند.
- ترالیت : شامل 45 تا 80 درصد اوژیت و اولیوین و 15 تا 35 درصد لابرادوریت و 5 تا 15 درصد نفلین.
- تشنیت : شامل 45 تا 75 درصد کانیهای فرومنیزین (اوژیت وبارکویکسیت) و 10 تا 30 درصد رابرادوریت و 5 تا 15 درصد آنالیسم.
- کانیهای فرعی آن عبارتند از الیوین ، بیوتیت ، اپاتیت ، منیتیت ، ایلمنیت ، نفلین و ارتوز می‌باشد. بافت این سنگها متغیر است و از دانه متوسط تا دانه درشت ، افی‌تیک و نیمه افی‌تیک تا دانه ریز تغییر می‌کند. لابرادوریت و اوژیت این سنگها زونه است
- اسکیت‌ها : برحسب تعریفی که اولین بار شده است از موثر و نیت‌های فلوسپاتوئیددار تا گابروهای فلوسپاتوئیددار تغییر می‌کند و شامل 25 تا 35 درصد لابرادوریت و 5 تا 15 درصد ارتوزهای سدیک ، سانیدین وانورتوز و 5 تا 10 درصد هلین می‌باشد.
- کانیهای فرعی آن هم عبارتند از آپاتیت ، آنالیسم ، بیوتیت ، الیوین ، اسفن و منیتیت تیتانیم‌دار. عده زیادی از این سنگها دانه ریزتر اکیتی هستند. فلدسپاتهای قلیایی و نفلین در این سنگها معمولا بی‌شکل‌اند.
انواعی که بدون پلاژیوکلازهای کلسیک به عنوان کانی شاخص‌اند.
- متایژیت‌ها : شامل 20 تا 45 درصد نفلین و 30 تا 50 درصد اوژیت اژیرینیک یا بدون اوژیت بعضی انواع آنها دارای بیوتیت ، ملانیت و بارکویکیت به عنوان کانی اصلی است.
- کانیهای فرعی آنها عبارتند از کانکلرنیت ، آپاتیت ، اسفن ، پروسکیت ، منیتیت ، پیریت و کلسیت اگر این سنگها بین 50 تا 70 درصد نفلین داشته باشند ایژولیت و اگر بیش از 70 درصد نفلین داشته باشند به نام اورتیت خوانده می‌شوند. این سنگها معمولا دارای دانه‌بندی متوسط و بلورین شکل دارند. نفلین دارای انکلوزین‌های مایع است و اکثرا بوسیله کانکلرنیت جانشین شده است.
- منشی کیت‌ها : اینها سنگهایی هستند که در دایک‌ها تشکیل می‌شوند و دارای بلورهای درشت الیوین و اوژیت‌های تیتانیم‌دار می‌باشند و گاهی دارای بیوتیت و یا آمفیبولها قلیایی هستند که در خمیره‌ای از آنالیسم که دارای میکرولیتهای از کانیهایی است که بلور درشت اولیه را تشکیل می‌دهد قرار دارند. خمیره آنالیسم اگر دگرسان نشده باشد ممکن است با شیشه اشتباه شود. لیمبورژیت نوعی از این سنگها است که دارای اوژیت است.
- آلنوئیت‌ها : اینها نیز سنگهایی هستند که به صورت دایک ظاهر می‌شوند و دارای بلورهای درشت اولیه الیوین ، بیوتیت و مقداری اوژیت‌اند که در خمیره‌ای از ملیلیت‌ها و اوژیت تیتانیفر و بیوتیت قرار گرفته است کانیهای فرعی آن عبارتند از آپاتیت ، پروسکلیت ، منیتیت و در بعضی سنگها ملانیت ، نفلین و کلسیت.
محل تشکیل فوئیدگابرو
سنگهای این دسته اصولا نادرند و فقط به صورت تورهای ثموذی کوچک و یا محصول تفریق توده های کوچک مثل استوکرها ،
دایک‌ها ،
سیلها ،
لاکولیت‌ها ظاهر می‌شوند. سنگهایی که همراه آنها دیده می‌شوند عبارتند از
گابرو ،
پریدوتیت‌های قلیایی ،
سینیت‌ها ، سینیت نفلیتیک و سایر سنگهای که دارای مقدار زیادی
فلدسپاتوئید می‌باشند.
مباحث مرتبط با عنوان
