تقوای ایرانیان مسلمان

غنا و موسیقی در ایران مسایقه طولانی دارد و مردم این سرزمین با آن مأنوس بودند.

مشیر الدوله می‌نویسد:بهرام گور از هند دوازده هزار رامشگر آورد.فجر الاسلام از تاریخ خمن اصفهانی نقل می‌کند بهرام دستور داد مردم نصف روز کار کنند.و نیمی دیگر را به عیش و باده نوشی بپردازند و نوای موسیقی بنوازند از این رو مقام آوازه خوانان اوج یافت.

عرب با موسیقی و معنا جز به صورت بسیط و ساده‌اش آشنا نبود پس از امتزاج با ایرانیان، لهو و غنا به سرعت انتشار یافت و سرزمین حجاز از سرزمینهای شام و عراق که مراکز اصلی این صنعت بودند جلو افتاد. حجاز از نیمة دوم قرن اول هجری هم مرکز فقه و حدیث بود و هم مرکز لهو و موسیقی. امرا و متمکنین اموی لهویات را ترویج می‌کردند و به آن سرگرم بودند.

بر عکس ائمه اطهار علیهم السلام شدیداً با آن مخالت می‌کردند. از ائمه اطهار که بگذریم در سطح عامه توده مسلمانان ایرانی و همچنین علمای ایرانی نژاد با آن همه سوابق ملی در ایران کار بیش از توده عرب و علمای عرب نژاد عکس‌العمل مخالف نشان دادند درباره مالک‌بن انس که عرب نژاد است نوشته‌اند که در آغاز کار می‌خواست موسیقی را تعقیب کند ولی مادرش به او گفت چون چهرة زیبا نداری، رشتة فقه را دنبال کن.

احمد امین گوید:شاید علت این جریان خوش طبعی و رقت احساسات اهل حجاز بوده حتی فقهای حجاز ( البته سنی )در این مسئله از فقهای عراق آسانگیرتر بوده‌اند.در عراق همة تعصبها و تشددهای مسائل دینی مولودایرانیان بود زیرا آنان نسبت به حریم دین حساسیت بیشتری داشتند.

از اغانی نقل می‌کند که: ابن جریح یکی از فقهای مرو نشسته بود و گروهی که در آن میان عبدالله بن مبارک بر جماعتی از عراقیها نزدش نشسته بودند. در این بین یکی از مغنیان رسید و ابن جریح با اصرار از او خواست که مقداری تغنی کند اما مغنی احساس کرد که مستعین را ناخوش آمد کوتاه کرد و گفت اگر نبود حضور این گرانجانان بیشتر ماندم و تو را به طرب می‌آوردم.

ابن جریح رو به حضار گفت: مثل این که شما کار مرا زشت دانستید. عبدالله بن مبارک که از فقهای ایرانی نژاد است گفت آری ما در عراق با اینها مخالفیم.



منبع:خدمات متقابل اسلام و ایران؛مرتضی مطهری