یکی از عواملی که موجب پیچیدگی اوضاع پس از تشکیل حکومت صفویه شده بود مواجهه شاه اسماعیل با خصومت متقابل بین عناصر ترک قزلباش و ایرانی و تاجیک .
مهمترین عوامل این اختلافات عبارت بودند از :
1 - اگر چه ترکهای قزلباش مسئول عمده به قدرت رساندن صفویان بودند اما بسیاری از آنان از خارج مرزهای ایران آمده بودند .
1- نیروهای ایرانی جایگاه خود را د ر حکومت و دولت برتر از نیروهای ترک می دانستند .
2- عناصر ایرانی خود را مردان اهل قلم در جامعه کلاسیک ایران می دانستند .
3- نیروهای قزلباش خود را عامل عمده تشکیل حکومت صفوی می دانستند .
4- قزباشها خدمت تحت فرماندهی یک صاحب منصب ایرانی را بی احترامی به خود می دانستند .
5- نیروهای ایرانی عهده دار شدن قزلباشها را در مقام های سیاسی و یا بخشهای اداری که ایرانیان محدوده خود می دانستند ، دون شان می شمردند .
6- ایرانیان از قزلباشها طبع شعر و یا هنرهای ظریفی را نداشتند و عهده داری چنین پیشینه های را حق بزرگان با فرهنگ و متمدن ، یعنی خودشان می دانستند .
7- اگر چه این گونه تصورها در میان دو عنصر ایرانی و ترک ، تصور قالبی و بیشتر برای حفظ قدرت نفوذ خود بود ، در هر صورت موجب آشفتگی و دشواریهای در امر حکومت می گردید .
شاه اسماعیل برای حل این مشکل و ترکیب و تعادل آنها اقداماتی انجام داد که موجب تقویت تمرکز قدرت و هماهنگی و تجانس امور حکومت گردید . تشکیل مقامات مناسبی چون وکیل نقس نقیسی همایون ، صدر بیانگر اقدامات شاه اسماعیل برای پرکردن شکاف میان عناصر ترک و تاجیک بود .
|
|
|
|
