دید کلی
انرژی توان و گنجایش تولید حرکت است. هیچ یک از اشکال ماده فاقد حرکت نیست. این حرکت ممکن است در اشیایی مانند مانند
اتومبیل که با سرعت در جاده حرکت می کند در جاده قابل رؤیت باشد و گاه نیز ممکن است در اشیایی باشد که با چشم دیده نمی شوند مانند
اتمها و
مولکولها. در هر حال تمام حرکتها بوسیله
صور مختلف انرژی صورت می گیرد. در واقع تمام کیهان را میتوان به صورت مجموعهای عظیم از انرژی در نظر گرفت.
گرما و
نور ساطع از خورشید نوعی انرژی است.
همچنین
گردش زمین به دور خورشید که خود بیانگر نوع دیگری از انرژی است. بنابراین انرژی به صورتهای مختلف نمایان میشود که هر یک از این صور انرژی نیز دارای نام مختص خود میباشند مانند:
پتانسیل ،
جنبشی ،
گرمایی ،
شیمیایی ،
الکتریکی. در فرآیندهای زمین شناسی انرژی از طریق حرکت آبهای جاری شکل زمین را تغییر داده و بوسیله تغییر شکل سنگها ،
کوهها را پدید می آورد. با گسستن مواد ،
زمین لرزهها تولید میشوند.
انرژی پتانسیل
انرژی پتانسیل انرژی ذخیره شده و آماده استفاده میباشد. جستجوی مشتاقانه بشر برای دسترسی به منابع
اورانیوم ،
نفت ،
زغال سنگ و
گاز طبیعی به خاطر انرژی نهفته در آنها است که میتوان به آسانی از آن کار تولید کرد. آب موجود در ابرها و دریاچهها و منابع مرتفع نیز دارای انرژی پتانسیل میباشند. این نوع انرژی هنگام حرکت آب به طرف پایین آزاد میشود. قطعه سنگ واقع در بالای یک تپه نیز انرژی پتانسیل دارد.
انرژی پتانسیل که امروزه در دنیا مطرح است و توجه همگان را به خود جلب کرده است انرژی ذخیره شده در
هسته تمام اتمها و مولکول ترکیبات است.
انرژی جنبشی
اگر قطعه سنگی به وزن 10 تن را از بالای تپه ای بغلتانیم انرژی پتانسیل آن به انرژی حرکتی تبدیل میشود این انرژی حرکتی را انرژی جنبشی مینامند. بنابراین شیئی در حال حرکت دارای
انرژی جنبشی است. مقدار انرژی جنبشی هر جسم در حال حرکت تابعی از
جرم و حرکت آن است به عبارت دیگر :
Ek=mv2/2
بدین ترتیب مشاهده میشود که قطعه سنگ 10 تنی که از تپه به پایین غلطیده است در پایین شیب تپه بیش از ریگ کوچکی که با همن سرعت مسیر را طی کرده است انرژی دارد. قسمت اعظم تأثیر گذاری آب به عنوان یکی از عوامل زمین شناسی به خاطر انرژی نهفته در آن است. تأثیرگذاری موجها بر ساحل نیز ناشی از این انرژی است و بالاخره انجام گرفتن کار زمین شناسی بوسیله یخچالهای عظیم نیز به دلیل انرژی جنبشی است.
عوامل درونی مؤثر در انرژی لازم برای هوازدگی
هر از گاهی حرکات ناشی از زمین ، برخی از قسمتهای سطح آن را نسبت به سایر سطوح بالا برده که در واقع این همان حرکاتی است که به صورت
زمین لرزه و
نیروهای کوهزا نمایان میشوند. علت این حرکات هر چه باشد مواد سطحی زمین را در وضعیتی قرار میدهد که ثقل به صورت نیروی مؤثری در آمده و باعث شکسته شدن مواد سنگی میشود. بنابراین سنگی که به صورت کوهی بالا آورده شده است دارای
انرژی پتانسیل بوده و این انرژی در صورتی که نیروی ثقل آنقدر قوی باشد که بتواند کوه را به سطح پایینتری بکشد به انرژی جنبشی تبدیل میشود. خرد شدن ناشی از پایین افتادن این سنگ در واقع نوعی
هوازدگی است.
انرژی گرمای خورشید در هوازدگی
مقدار گرمایی که از
خورشید به سطح زمین میرسد بسیار زیاد میباشد در حقیقت توزیع این گرما است که باعث پیدایش اختلاف دما در
اتمسفر و
اقیانوسها میشود. این اختلاف دما نیز به نوبه خود گردش در اتمسفر و اقیانوسها را پدید آورده ، هوا و اقلیم را بوجود میآورد که این خود نشان دهنده فعالیتهای آبی است. تمام این مسائل نیز به تعدیل و تغییر یافتن مواد سطحی زمین کمک کرده و بطور خلاصه فرآیند هوازدگی را مشخص میسازند.
در هر دقیقه حدود 100000 کالری بر سانتیمتر مربع
انرژی از سطح خورشید آزاد میشود مقداری از این انرژی که به سطح زمین میرسد برابر 2 کالری بر سانتیمتر مربع میباشد که این مقدار را
ضریب ثابت خورشیدی مینامند.
مباحث مرتبط با عنوان