منو
 کاربر Online
1057 کاربر online

ریشه‏هاى تکثرگرایی درغرب

تازه کردن چاپ
(cached)

برخی ریشه‏های نظریه پلورالیسم دینی عبارتند از:

تاکید بر تجربه دینی به جای اعتقادات دینی


آن‏گاه که دین از گزاره‏ها و اعتقادات حقه و اصیل به یک تجربه تعبیر و تفسیر شده نزول داده شد و شخصی چون جان هیک نیز این تفسیر از دین را پذیرفت، امکان طرح نظریه تکثرگرایی دینی توسط وی امکان پذیر شد. وی می‏گوید: رویارویی‏های انسان با واقعیت الهی و نظریه‏ها و آرای کلامی انسان‏ها برای مفهوم‏ساختن این رویارویی‏ها، دو عنصر اصلی دینی است که به طور مداوم در یک فرایند مشترک بر یکدیگر تاثیر می‏گذارند. بنابراین، ادیان بزرگ از لحاظ ریشه‏های تجربی خود با یک واقعیت الهی غایی در تماس هستند; اما تجربه‏های متفاوت آن‏ها از آن واقعیت، در طی قرون با صورت‏های متفاوت فکری و فرهنگ‏های گوناگون در تاثیر و تاثر بوده و به تنوع فزاینده و پیچیدگی متقابل راه برده است.

طرح تمایز میان واقعیت فی نفسه و واقعیت پدیداری در معرفت‏شناسی توسط کانت


ریشه دیگر نظریه پلورالیسم را می‏توان در تمایز قائل شدن کانت‏بین واقعیت فی نفسه و واقعیت پدیداری جست. جان هیک که متاثر از این تمایز بود، می‏گوید:اگر ما فرض کنیم که واقعیت مطلق واحد است، اما ادراکات ما از این واقعیت، متعدد و گوناگون است، زمینه‏ای برای این فرضیه فراهم خواهد شد تا گفته شود جریان‏های مختلف تجربه دینی، بیانگر آگاهی‏های مختلف ما از یک واقعیت نامحدود متعالی هستند که از تواریخ مختلف فرهنگی تاثیر پذیرفته و بر آن‏ها تاثیر گذارده‏اند. وی می‏گوید:امانوئل کانت چهارچوبی فلسفی فراهم نموده که چنین فرضیه‏ای، یعنی نظریه تکثرگرایی دینی می‏تواند در آن بسط و تکامل یابد. او میان عالم، آن‏گونه که فی‏نفسه هست و آن را «عالم معقول‏» می‏نامد و عالم، آن‏گونه که بر آگاهی و شعور انسان ظاهر می‏گردد، و او آن را «عالم پدیدار» می‏نامد، فرق گذارده است.

توسعه ارتباطات جهانی و آگاهی بیش از پیش از سایر ادیان


مؤلفان کتاب «عقل و اعتقاد دینی‏» می‏نویسند: «در جهان پیچیده ما نمی‏توان یک دین خاص را تصدیق کرد و سایر ادیان را کاملا نادیده گرفت. امروزه ارتباطات مدرن، جهانگردی، مبادله دانشجو، مهاجرت و داد و ستد بین‏المللی، پیروان ادیان گوناگون را واداشته است که به یکدیگر توجه کنند... . این اختلاط فرهنگی جدید، وجه تمایز نیمه دوم قرن بیستم خوانده شده است . بنابراین، پیشرفت صنعت و تکنولوژی و ساخت ابزارها و وسایل گوناگون ارتباط جمعی، زمینه و بستری را فراهم آورده تا انسان‏های سرزمین‏های مختلف و دور از هم، یکدیگر را در کنار هم ببینند و بدین ترتیب، از عقاید و افکار همدیگر آگاه گردند. رشد و توسعه دانش و فرهنگ جهانی تحقیقات گسترده دین‏پژوهی نیز بر وسعت این آگاهی افزوده است.

تاکید مسیحیت‏ بر انحصار نجات و کمال در یک دین، علی‏رغم مشاهده خلوص و صدق پیروان سایر ادیان


دکتر لگنهاوزن در این زمینه می‏گوید:پلورالیسم یک طرز تلقی در تئولوژی مسیحی است که توسط جان هیک مطرح شد. جان هیک می‏دید غیر مسیحیان بسیاری وجود دارند که تحت تاثیر ادیان دیگر، انسان‏هایی پاکند در حالی‏که در قرون وسطی کاتولیک‏ها معتقد بودند تنها، کسی که غسل تعمید کلیسا داشته باشد به بهشت می‏رود. وی که توجیهی برای این اعتقاد نمی‏یافت و شمول‏گرایی را نیز ناکافی می‏شمرد، پلورالیزم دینی را طرح کرد.

گسرتش مکتب‏های هرمنوتیک ، فلسفه تحلیلی زبانی، پوزیتیویسم و امثال آن


تاثیر ساختارهای وجود و ذهن در شناخت و پیدایش نظریاتی در باب زبان، مانند نظریه بازی زبانی ویتگنشتاین یا نظریه سمبلیک بودن زبان و نیز عدم کارایی عقل در شناخت و تکیه بر اصل تجربه‏پذیری، که در کتب‏های فوق‏الذکر مطرح گشت، فضایی را در بستر فرهنگ غرب فراهم ساخت تا مطلق‏گرایی و انحصارانگاری مورد سؤال قرار گرفته، طرد گردد و به جای آن، زمینه‏های طرح نظریه تکثرگرایی دینی فراهم گردد.

منابع

  • میرچاالیاده ،دین ‏پژوهی، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، ج 1
  • مجله حوزه و دانشگاه، ش 1
  • پترسون و دیگران ،عقل و اعتقاد دینی
  • فصلنامه معرفت شماره 32




تعداد بازدید ها: 13627


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..