منو
 کاربر Online
897 کاربر online

رویکرد احیاگرانه فکری و دینی در غرب در قرن هفدهم

چاپ

  • در قرن هفدهم میلادی فعالیت‏ های مختلفی برای ترمیم ویرانی‏ های فکری ‏رنسانس و از جمله مبارزه با شک ‏گرایی و اثرهای سوء آن بر دین و عقل انجام‏گرفت. ارباب کلیسا غالبا در صدد برآمدند که وابستگی مسیحیت را به عقل و علم از بین ببرند و عقاید مذهبی را از راه دل و ایمان تقویت کنند ولی فلاسفه و دانشمندان ‏کوشیدند تا پایه محکم و تزلزل ناپذیری برای دانش و ارزش بجویند، به گونه‏ای که‏ نوسانات فکری و طوفان‏های اجتماعی نتواند بنیاد آن را نابود سازد.

  • در این دوران برخی از دانشمندان نیز برای سامان دهی به وضعیت فکری‏ موجود و مبارزه با شک گرایی و جبران خلا فکری، بار دیگر به دامان عقل پناه بردند و از راه استدلات عقلی وجود حقایق را در عالم خارج اثبات کردند. این رویکرد، نقطه عطف دوباره‏ای در جهت احیای روش عقلانی در حیطه معرفت‏ های مقبول، بود در حالی‏ که غرب در فهم حقایق دینی، مسیری ضد عقلی را می ‏پیمود، این‏افکار و آراء در آن عصر متزلزل فکری مایه آرامش خاطر بسیاری از دانش پژوهشان‏ و دینداران گردید و دین پژوهان دیگری نیز در تحکیم مبانی این نهضت فکری ‏کوشیدند ، ولی به هر حال، این کوشش‏ها نتوانست روش عقلی را همچون گذشته ‏در میان روش‏های علوم رواج دهد، از سوی دیگر توجه عموم دانشوران به علوم‏ تجربی معطوف شده بود که باعث کندی رشد روش عقلی می‏شد.

  • در حالی که روش تعقلی در قاره اروپا تجدید حیات می‏ کرد و عقل، رفته رفته ‏مقام و منزلت ‏خود را در معرفت‏ حقایق دینی باز می ‏یافت، همزمان گرایش دیگری ‏رشد می ‏یافت که مبتنی بر اصالت ‏حس و تجربه در فهم حقایق و واقعیات بود. آغازاین گرایش را به اواخر قرون وسطی باز می ‏گشت که قائلان به اصالت تسمیه، با سخنان خویش درباره اصالت عقل مناقشه می‏کردند و تردید داشتند. دوره اوج این‏جریان از اواخر قرن هفدهم تا حدود یک قرن بعد ادامه داشت. خلا فکری موجود و زمینه‏های شک گرایی و عدم رشد کافی تعقل گرایی از یک‏ سو، و پیشرفت چشمگیر علوم تجربی از سوی دیگر، باعث ‏شد تا تجربه و آزمایش‏ جایگزین استدلالات عقلی شود. این شیوه معرفت و شناخت‏ به دایره فهم دین نیز سرایت و آن را به روشی نو در فهم حقایق دینی بدل کرد. دانشمندان، انتقادات ‏بسیاری بر عقل و روش تعقلی وارد کردند و حس و تجربه، سرچشمه همه ‏شناخت‏ها شد.

منابع

  • ایان باربور، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی
  • محمدعلی فروغی، سیرحکمت در اروپا، ص 15 به بعد


تعداد بازدید ها: 5756


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..