منو
 صفحه های تصادفی
شیخ صدوق
کتون
دانشنامه:راهنمای حذف کاربر
انفاق از دوست داشتنی ها
هیپنوتیزم
مبارزه امام خمینی با انجمن های ایالتی و ولایتی
Lanthanum
سپاسگزاری از پیامبر و امام علی علیهماالسلام
معجزه پیامبر اسلام
توصیه امام حسن عسگری علیه السلام به نیکوکاری
 کاربر Online
267 کاربر online

خانواده ی زبان های اورالی

تازه کردن چاپ
جامعه و علوم اجتماعی > علوم اجتماعی > زبان شناسی
(cached)

Uralic Family of languages

کسانی که در اصل به زبان اورالیِ آغازین سخن می گفتند، بین 7 تا 10 هزار سال پیش در کوه های اورال در کنار سیبری ساکن بودند. این افراد، 1500 سال پیش به سوی اروپا مهاجرت کردند. نخستین تیره زبانی که از زبان مادر جدا شده بود، زبان سُمویِدی بود. البته گسترش زبان ها ی این خانواده پیش از مهاجرت آنها به اروپا آغاز شده بود. برای نمونه، زبانهای اوگری، حدود 3000 سال پیش، از زبان های فینی جدا شدند. زیرخانواده های زبان های اورالی را درپی مشاهده می کنید:

1)سمویدی (Samoyedic)
/b>


:الف) سمویدی شمالی ، شامل نِنِتس(Nenets) که در واپسین منطقه از شمالِ خاوری از بخش اروپاییِ روسیه استفاده می شود، اِنِتس (Enets) که مردم شمال سیبری آنرا بکار می برند، و ناگاسان (Nagasan) که آنهم در شمال سیبری و بویژه در منطقه ی Taymyr استفاده می شود.

:ب) سمویدی جنوبی ، شامل زبان Selkup است که ساکنان مناطق میانِ رودهای اُب (Ob) و یِنیسِی (Yenisey) در سیبری بدان سخن می گویند. Selkup تنها زبان باقی مانده از شاخه ی سمویدی جنوبی است.

2) اوگری (Ugric)
شاملِ زبان مجاری (Hungarian) که زبان رسمی مجارستان است، و زبان های خانتی (یا Ostyak) و مانسی (یا Vogul) که در باختر سیبری، در کنار رود اُب از آنها استفاده می شود. بر سر اینکه آیا این دو زبان اخیر را باید با زبان مجاری در یک گروه قرار داد یا نه، میان زبانشناسان اختلاف وجود دارد. به دو زبانِ یادشده، اُب- اوگری هم می گویند.


3) فینی (Finnic)

:الف) Permic شامل کومی (یا Zyrian)، کومی پرمیاک ، و اودمورت (یا Vodyak) که در خاور بخش های اروپاییِ روسیه استفاده می شوند.

:ب) ولگایی (Volgaic) شامل زبان های مردوین و ماری که از هر دو در پیرامون بخش های باختری و میانی رود ولگا استفاده می شود. زبان مردوین دو گویشِ متفاوت دارد: Erzya و Moksha .

:پ) Saami (این شاخه و زبان را با خانواده ی زبان های سامی اشتباه نگیرید). گروهی از مردم شمال اسکاندیناوی و شمال باختری روسیه به این زبان سخن می گویند.

:ت) بالتوفینی (Balto-Finnic) شامل زبان فنلاندی که در فنلاند از آن استفاده می شود و عده ی کمی در روسیه و استونی هم بدان سخن می گویند؛ و نیز زبان استونیایی که در استونی بکار می رود. زبان های دیگری نیز در این شاخه وجود دارند که افراد بسیار کمی بدانها سخن می گویند. از آنجمله می توان به Livonian اشاره کرد که عده کمی در لتونی بدان سخن می گویند (فراموش نکنید که زبان رسمی لتونی، لتونیایی است) و یا به زبان های Karelian, Veps, Ingrian, Votic که همگی در بخش هایی از شمال باختری روسیه استفاده می شوند. شاخه های دیگر از زیرخانواده ی فینی، از شاخه ی بالتوفینی جداشده اند.

زبان های اورالی، پسوندهای بسیاری دارند. زبان فنلاندی 14 حالت اسمی و مجاری 17 حالت اسمی دارد. این تعداد در سامی 6، و در خانتی تنها سه عدد است! فعل در زبان مردوین شکل های پیچیده ای دارد؛ این شکل ها با چهار زمان و هفت وجه، برای فاعل و مفعول فرق می کنند.

در زبان های فنلاندی، استونیایی، مجاری، و کومی، فشار یا تکیه بر روی نخستین بخش «هجا) از واژه است. احتمالا این ویژگی در زبان اورالیِ آغازین نیز وجود داشته. در زبانِ نگاناسان از زیرخانواده ی سُمویِد، ویژگی تکیه گذاری بر پایه ی ”پاره- هجا- شماری“ وجود دارد. به اینگونه تکیه ها در انگلیسی، stress mora-counting می گویند. در زبان یادشده، در حالتی که هر واکه کوتاه، ”یک واحد“ و هر واکه ی بلند، ”دو واحد“ شمرده شود، تکیه ی واژه ها بر روی ”واحدِ“ سوم از آخر قرار می گیرد.
همخوانی واکه ای در زبان های اورالی نیز وجود دارد. برای نمونه، در زبان نروژی ، talo یعنی خانه و talosa یعنی درونِ خانه؛ در همین زبان، kynä یعنی خودکار، اما sa در هنگام افزوده شدن بر واژه ی خودکار و ساختن عبارتِ درون خانه، بشکلِ kynässä در می آید. یعنی هماهنگی واکه ای بوجود می آید. این ویژگی در زبان مجاری و دیگر زبانهای اورالی نیز به چشم می خورد.
همچون بسیاری زبان های دیگر، در زبان های این خانواده نیز همگون سازی یا ابدال (assimilation) دیده می شود. گفتیم که تالو در زبان نروژی یعنی خانه؛ اکنون می خواهیم hen را بدان بیافزاییم تا عبارت ”درون خانه“ بدست آید:

Talo + hen = taloon.
اکنون می خواهیم بگوییم ”درون خانه ها“:
Talo + i + hen = taloihin

زبانشناسان در گذشته، زبان های اورالی را با زبان های آلتای در یک گروه بسیار بزرگ قرار می دادند. امروزه زبانشناسان بر این باورند که مدارک زیادی مبنی بر همریشه بودن این دو خانواده وجود ندارد.
زبان Yukaghir که تعداد کسانی که بدان سخن می گویند بسیار انک اند و در خاور سیبری زندگی می کنند، از نوعی تصویرنگاری مربوط به دوران پیش- الفبایی برای نوشتن استفاده می کنند. گروهی از زبانشناسان، این زبان را یک زیرخانواده ی مستقل می دانند.
امروزه بیش از 20 میلیون نفر به زبان های اورالی سخن می گویند.
در زیر توجه شما را به جدول زبان های اورالی جلب می کنم:


Finnic Branch

Finnish : Estonian : Mordvin : Udmurt
Mari : Votyak : Komi : Sámi : Karelian

Ugric Branch

Hungarian : Ostyak : Vogul

Samoyed Branch

Nenets : Selkup : Nganasan
Enets : Kamas

Yukaghir Branch

Yukaghir

ضرب المثل فنلاندی: یک باقرقره در دست، بهتر از دو باقرقره در بته زار است. ضرب المثل مجاری: بوف (جغد) به گنجشک میگه سرِت گنده است! (مشابه این مثل فارسی که سیر به پیاز میگه بو میدی)

تعداد بازدید ها: 14990


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..