تیره نعناع

شرح تیره نعناع

Labiatae

در تیره نعناع 4000 گونه گیاه وجوددارد که در 200 جنس جای داده شده اند و در کل کره زمین پراکنده اند بیشترین انتشار در منطقه مدیترانه است.
گیاهان عموماً علفی یکساله یا پایا و دارای ساقه های راست یا خزنده اند بعضی از آنها مانند Thymus ها و Lavandulaها ظاهر بوته مانند و ساقه های متعدد و چوبی شده دارند در بین آنها بندرت نمونه های پیچیده یا درختچه مانند ممکن است یافت شود.
از مشخصات این گیاهان آن است که ساقه های چهار گوش دارند. از قاعده ساقه آنها نیز غالباً ساقه های فرعی منشأ می گیرد که حالت خزنده در سطح زمین پیدا می کنند و یا درون خاک وارد گردیده به صورت ساقه زیرزمینی در می آیند.
گیاهان تیره نعناع عموماً برگهای متقابل گاهی ساقه آغوش و بندرت فراهم دارند. برگهای آنها عموماً ساده است بطوریکه وجود برگهای مرکب در آنها دیده نشده است گلهای آنها کامل نامنظم ، نر – ماده و مجتمع بصورت دسته هایی واقع در محور ساقه و یا قسمت انتهایی آن است.
گیاهان این تیره از نظر کلی دارای کاسه منتهی به 5 تقسیم و جام منتهی به 5 لوب می باشند 4 پرچم دارند که در حول یک مادگی 2 برچه ای قرار گرفته اند.
میوه گیاهان تیره نعناع 4 فندقه ای و محتوی دانه های بدون آلبومن است و مشخصات آن این است که معمولاً محصور در کاسه گل باقی می ماند بعضی از این گیاهان نیز ندرتاً ممکن است میوه ای به صورت شفت داشته باشد.
گیاهان این تیره از نظر مشخصات تشریحی دارای اختصاصات کلی به قرار زیر می باشند.
1- انواع علفی آنها عموماً دارای دسته های کلانشیم در زوایای ساقه زیر بشره اند وجود این حالت باعث می گردد که ساقه این گیاهان ظاهر چهار گوش پیدا کند.
2- دسته های چوب – آبکش پسین در آنها معمولاً به وضع غیر ممتد و جدا از هم دیده میشود.
3- بشره ساقه و برگ این گیاهان غالباً مستور از تارهای ترشحی و غیر ترشحی به اشکال مختلف است.
4- تارهای ترشحی اسانس در آنها دارای پایه یک یاد و سلولی منتهی به یک برجستگی 4 تا 8 سلولی و حتی بیشتر است اسانس ترشح شده نیز معمولاً خارج از جدار سلولزی در زیر کوتیکول جمع می گردد و این خود باعث می شود که بشره در همان ناحیه کمی متورم جلوه نماید در بین گیاهان تیره نعناع تعدادی جهت مصرف پزشکی، مصرف تغذیه ای (خام یا پخته) جهت تهیه اسانس و بعضی برای زیبایی پرورش داده می شوند.
از جنس مهم تیره نعناع عبارتند از :
Teucrium ( گونه200)
Ajuga ( گونه60)
Scutellaria ( گونه300)
Nepta ( گونه200)
Marrubium ( حدود 50 گونه)
Stachys (حدود 200 گونه)
Thymus ( گونه70)
Mentha (حدود 20 گونه)
Ocimum ( گونه60)
Lavandula ( گونه40-30)
Dracocephalum ( گونه50)
Phlomis ( گونه70)
Lamium ( گونه50)
Coleus ( گونه150)