مقدمه
استریوسکوپ دستگاه ساده ای است که با استفاده از آن می توان از منطقه پوشیده توسط یک زوج
عکس هوایی پوشش دار که به طور افقی و موازی در زیر استریوسکوپ قرار داده شده اند تصویر برجسته به دست آورد. به طور کلی دو نوع استرویوسکوپ وجود دارد، یکی نوع کوچک یا جیبی که شاملا دو عدسی بزرگنماست و به نام انکساری معروف است و دیگری نوع بزرگ یا رومیزی که در آن علاوه بر
عدسی ، آینه هم به کار رفته است و انعکاسی یا آیینه دار خوانده می شود. هر یک از این دو نوع استریوسکوپ ، برحسب احتیاج ، دارای مدلهای مختلفی هستند. برای کارهای دقیق بهتر است دستگاههایی را به کاربرد که به بهترین نوع عدسی مجهز باشند و میدان دید عدسی چشمی آنها خیلی بزرگ و روشن و از نظر خطای دید کاملا اصلاح شده باشند.
الف) استریوسکوپ انکساری:
این نوع استریوسکوپ ، که از نظر حمل بسیار راحت است و در جیب جا می گیرد، ساده و محکم است .این نوع استریوسکوپ از دو عدسی بزرگنما ، که در یک قاب فلزی تاشونده قرار گرفته اند، ساخته شده است. در این استریوسکوپ فاصله بین دو عدسی را می توان به اندازه فاصله دو چشم تنظیم کرد .
ب) استریوسکوپ انعکاسی یا آیینه دار:
در این نوع استریوسکوپ علاوه بر عدسی ، چهار آیینه نیز به کار رفته است که با زاویه 45 درجه نسبت به سطح عکس قرار گرفته اند.
در بعضی از استریوسکوپهای بزرگ ، به جای آیینه ، منشور به کار رفته است. در پاره ای از مدلها ارتفاع و فاصله آیینه ها را می توان تغییر داد و در بعضی از انواع آنها عدسیها یا سیستمهای عدسی اضافی برای بزرگنمایی بیشتر ، به دستگاه اضافه شده است.
تهیه تصویر سه بعدی از عکسهای هوایی با استریوسکوپ
تصویر سه بعدی تصویری است که در آن بعد سوم عکس هوایی ظاهر می شود. این تصویر را می توان از دو عکس هوایی پوشش دار به دست آورد، زیرا هواپیما از یک شی ء یا یک عارضه دو تصویر از دو زاویه مختلف ثبت می کند ، دو عکس هوایی که به این طریق گرفته می شود به نام زوج استریو نامیده می شوند و هر نوار پرواز از یک ناحیه عکسبرداری شده، شامل یک سری از این گونه عکسهاست. تصویر سه بعدی که از یک زوج عکس هوایی به دست می آید فقط شام پهنه ای (حدود 60 درصد) است که هر دو عکس آن را متفقا می پوشانند لیکن با استفاده از عکسهای متوالی می توان یک ناحیه کامل را به طور سه بعدی بررسی کرد.
آسانترین و راحت ترین استریوسکوپ برای حمل و مطالعه در صحرا ، استریوسکوپ جیبی است. وقتی این دستگاه به طور صحیح بر روی دو عکس پوشش دار (زوج استریو) قرار گیرد ، یکی از چشمها متوجه یک عکس و چشم دیگر متوجه عکس دیگر می شود. در این حال می توان یک تصویر سه بعدی واضح را دید. ولی اگر این کار درست انجام نشود موجب خستگی و احیانا زیان رسیدن به چشمها می شود.
بنابراین برای به دست آوردن یک تصویر واضح و در عین حال جلوگیری از خستگی چشمها بهتر است مراحل زیر دنبال شود:
الف) استریوسکوپ جیبی را طوری میزان کنید که مرکز عدسیهای آن فاصله ای برابر فاصله مردمک دو چشم داشته باشد (معمولا 6 سانتی متر).
ب) زوج استریو را روی یک سطح صاف قرار دهید و توالی و جهت آنها مشابه حالتی باشد که در نوار پرواز وجود دارد.
پ) عارضه مشخصی را که در ناحیه پوشش دو عکس نزدیک خط پرواز است (خط فرضی که از مرکز عکسهای موجود در نوار پرواز می گذرد) انتخاب کنید. مثلا محل تقاطع دو آبراهه
ت) عکسها را طوری روی یکدیگر قرار دهید که تصاویر مشابه آنها کاملا بر یکدیگر منطبق شود. سپس عکسها را در امتداد خط پرواز از یک دیگر جدا کنید تا دو تصویری که انتخاب شده اند تقریبا به اندازه فاصله بین مرکز عدسیها از یکدیگر با هم فاصله پیدا کنند
ث)استریوسکوپ جیبی را وارونه به طوری روی عکس قرار دهید که یکی از تصویرها در زیر مرکز یکی از عدسیها قرار گیرد و محور استریوسکوپ منطبق با خط پرواز باشد. با حرکت دادن عکس دیگر ، فقط در امتداد خط پرواز ، به دقت آن را میزان کنید تا تصویر دیگر عارضه در زیر عدسی دیر قرار گیرد سپس استریوسکوپ را به حالت عادی برگردانید و روی دو عارضه مشابه تنظیم کنید.
ج) از داخل استریوسکوپ نگاه کنید، اگر تصویر سه بعدی یا استریوسکوپیک را ندیدید، با حرکت دادن عکسها یا احیانان استریوسکوپ در امتداد خط پرواز کاری کنید که دو قسمت از تصویرها بر هم منطبق شوند.
چ) اگر باز ه م تصویر سه بعدی دیده نشد، یا اگر فقط با فشار آوردن به چشمها و تطابق آنها دیده شد، لازم است که عکسها یا استریوسکوپ را قدری گرداند و از امتداد خط پرواز فرضی خارج کرد، این کار به ویژه در مناطقی که پستی و بلندیهای شدید دارند و فقط در هر بار قسمت کوچکی از ناحیه دارای پوشش را می توان به طور سه بعدی دید، مصداق پیدا می کند.
ح) به منظور دیدن قسمت بیشتری از ناحیه دارای پوشش سه بعدی که در زیر یکی از عکسها پوشیده شده است. عکس رویی را به بالا به یک سمت بلند و خم گنبد و مواظب باشید که عکس مزبور شکسته نشود.
برای بدست آوردن تصویر سه بعدی با استفاده از استریوسکوپ بزرگ هم می توان مراحل زیر را دنبال کرد.
الف) زوج استریو را روی یک سطح صاف قرار دهید، طوری ، که ترتیب و جهت آنها مشابه همان حالتی باشد که در نوار پرواز وجود دارد.
ب) استریوسکوپ رومیزی را با دقت از جعبه آن بیرون آورید و مطابق شکل 2-3 روی عکسها قرار دهید.
پ)عکسها را مطابق شکل 2-3 به نحوی در زیر استریوسکوپ تنظیم کنید که حدود سه سانتی متر از هم فاصله داشته باشند.
ث) عارضه مشخصی را که ناحیه پوشش دو عکس نزدیک خط پرواز است انتخاب کنید.
ت) انگشت سبابه دست چپ را روی عارضه موجود در عکس چپ و انگشت سبابه دست راست را روی عارضه مشابه موجود در عکس سمت راست قرار دهید.
ج) در این حالت ضمن نگاه کردن در استریوسکوپ ، به آرامی عکس دست راست را حرکت دهید تا دو انگشت روی هم قرار گیرند و یکی دیده شوند. پس از انجام این عمل می توان عکس را به صورت سه بعدی مشاهده و قسمتهای پوشیده را بررسی و مطالعه کرد.
مشاهده تصاویر سه بعدی بدون استفاده از استریوسکوپ
بدون استفاده از استریوسکوپ هم می توان از عکسهای پوشش دار تصاویر برجسته به دست آورد. ساده ترین روش برای انجام چنین کاری احتمالا نگاه کردن به شی ء در یک نقطه دور به مدت چند لحظه و سپس جلو آوردن عکسها در خط دید و نگاه داشتن آنها در محلی نظیر آنچه که در صفحات قبل برای مشاهده تصویر سه بعدی تشریح شد، می باشد. در ابتدا تصویر سه بعدی تار خواهد بود ولی پس از چند لحظه خیره شدن به عکسها رفته رفته واضح خواهد شد. راه دیگر دیدن تصاویر سه بعدی بدون استفاده از استریوسکوپ ، است.
برای این کار صفحه دارای شکل را روی سطحی صاف قرار دهید و از بالا و از فاصله حدودا35 سانتی متر به آن نگاه کنید. ضمن نگاه کردن ، به تدریج ، فاصله را کم کنید تا به حدود 30 سانتی متر برسید (این فاصله برای افراد مختلف ممکن است فرق کند). در این فاصله بعد از خیره شدن به دو دایره کوچک به مدت چند لحظه و سپس آزاد گذاشتن چشمها ، مانند اینکه به چیزی نمی نگرند به حالت طبیعی خود باز می گردند، دو دایره به سمت یکدیگر حرکت می کنند و سرانجام به یک دایره در وسط .
مقالات مرتبط با عنوان:
