منو
 کاربر Online
995 کاربر online

آیت‌ا… مرعشی نجفی

چاپ
دانشنامه



سید شهاب الدین مرعشى نجفى 1315 ـ 1411 هـ. ق

ولادت

مرحوم سید شهاب الدین مرعشى نجفى, در روز بـیـسـتـم صـفـر سال 1315 هـ. ق در نجف اشرف در یک خانواده علم و تقوى متولد شد.
پدر ایشان مرحوم سید شمس الدین محمود حسینى مرعشى نجفى و جـد ایـشـان مـرحوم سید على, معروف به سید الاطبا یا سید الحکما, مى باشد که نسب شریفش با سى و سه واسطه به امام زین العابدین (علیه السلام ) منتهى مى گردد والده ماجده ایشان, علویه صالحه فاضله, بنت مرحوم آقا سید ابوالقاسم خوئى, فرزند مرحوم سید مهدى خـوئى اسـت کـه از بـنـى اعـمـام مـرحـوم آیة اللّه سید حسین کوه کمرى عم بزرگوار مرحوم آیة اللّه سید محمد حجت مى باشد.

تحصیلات

ایـشان پس از طى مراحل مقدماتى و دروس سطح, نزد مرحوم والدشان, به خاطر هوش سرشار و عـشـق و عـلاقـه وافرى که به تحصیل علوم دینى داشته اند, به حـوزه عـلمیه نجف اشرف رفته و از محضر بزرگان استفاده نمودند، علاوه بر این سایر علوم را نیز, مانند : علم حدیث, رجال, درایـه, تـراجـم, انـساب, تفسیر, کلام، عقاید، دیان, طب, تجوید و قرائت قرآن کریم, ادبیات، , حساب، هندسه و سایر علوم ریاضى را از اعلام و مشاهیر آن زمان بهره وافر برده و بر بسیارى از علوم مذکوره تسلط کامل یافتند.

اساتید

ایـشان از محضر بسیار از بزرگان کسب علم نموده است که نام آنها عبارتند از :
1 - آقا ضیا الدین عراقى.
2 - شیخ عبد الکریم حـائرى .
3 - سید احمد بهبهانى.
4 - شیخ محمد حسین کـاشـف الـغـطـا.
5 - علا مه میرزا آقا اصطهباناتى.
6 - والد معظمشان .
7 -شیخ محمد حسین شیرازى.
8 - میرزا باقر ایروانى نجفى.
9 - اسماعیل محلا تى نجفى.
10 - سـید حسن صدر.
11 - آقا شیخ عبدالنبى نورى.
12 - آقا حـسـیـن نجم آبادى.

تدریس

سال 1343 هـ. ق در قم شـروع بـه تـدریـس سطح و خارج فقه و اصول نمودند، ایشان مى فرمودند :( من به قدرى براى تدریس مجهز بودم که هیچگاه خسته نمى شدم و هر گاه کسالتى یا مشکلى براى من پیش مى آمد, نـذر مـى کـردم کـه اگر مشکل بر طرف شود, یک دوره مکاسب محرمه درس بدهم و این کار در موارد بسیارى پیش آمد و تکرار شد ).
ایشان در طول بیش از 68 سال تدریس در حوزه علمیه قم با تلاش و کوشش بى وقفه و بر قرارى روزانـه بـیـش از هفت جلسه درس, شاگردان بسیارى را تربیت نموده که تـدریس ایشان در حوزه علمیه نجف, تهران و قم, و تربیت هزاران شاگرد خداجوى که خود هر یک از زمره بزرگان اسلام بوده و مى باشند, او را به عنوان یک شاخص فقاهت, در آفاق واکناف جهان, مشار الیه بالبنان نموده بود.

شاگردان

ایشان در طول تدریس در حوزه علمیه قم شاگردان بسیارى را تربیت نموده اند که از جمله شاگردان بـر جـسـته و مبرز ایشان, مى توان :
1 - سید باقر طباطبائى سلطانى.
2 - شـیخ مرتضى حائرى یزدى .
3 - شهید مرتضى مطهرى .
4 - شهید حاج شیخ حـسین غفارى .
5 - شهید حاج سید محمد على قاضى طباطبائى .
6 - شهید صدوقى یزدى .
نام برد و بسیارى دیگر از بزرگانى که از محضر ایشان تلمذ نموده اند .

تألیفات

ایشان داراى تألیفات بسیار متعددى هستند که نمى توان همه آنها را در این مختصر گنجاند لذا از باب تبرک به چند نمونه از آنها اشاره مى نمائیم.
1 ـ کـتـاب مشجرات آل رسول اللّه الاکرم (صل الله علیه وآله ).
2 ـ کـتـاب الـمسلسلات فى ذکر الاجازات.
3 ـ کتاب طبقات النسابی.
4 ـ کـتـاب مـزارات العلویین.
5 ـ کـتاب الفوائد الرجالیه.
6 ـ کتاب اعیان المرعشیین.
7 ـ کـتـاب الـلـئالى المنتظمةو الدرر الثمینة.
8 ـ مـسـتـدرک کـتاب شهدا الفضیلة.
9 ـ کـتـاب لـمـعـة النورو الضیا.
10 ـ رسـالـه سـجع البلابل فى ترجمة صاحب الوسائل .
11 ـ رسـالـه وسـیـلة المعاد فى مناقب شیخنا الاستاد.
12 ـ رسـالة لؤلؤة الصدف فى حیاة السید محمد الاشرف.
14 ـ رساله الفتحیه.
15 ـ رسـاله مطلع البدرین.
16 ـ رساله مفرج الکروب.
17 ـ رساله طریفه .
18 ـ رسـالـه در شـرح حـال استاد خود.
19 ـ کـتـاب منیة الرجال فى شرح نخبة المقال.
20 ـ رسـالـه در شـرح حـال شـیـخ عز الدین بن اثیر موصلى.
21 ـ کتاب سلوة الحزین و مونس الکئیب کشکولى.
22 ـ کتاب الشمعه فى مصطلحات اهل الصنعه.
23 ـ کتاب التجوید, مشتمل بر فوائد مهم علم تجوید .
24 ـ کتاب الرد على مدعى التحریف.
25 ـ حاشیه بر کتاب انوار التنزیل در تفسیر قرآن.

خصوصیات اخلاقى

یـکـى از خصوصیات ایشان این بود که مطالعات زیادى داشتند و هر کتابى که به دستشان مى رسید, همان شب اول مى نشستند و تا نصف شب و گاهى تا سحر مطالعه مى فرمودند سپس رئوس مطالب یا احیانا مطلبى اگر به نظرشان مى رسید, در حاشیه یاد داشت مى کردند.
یـکـى دیگر از خصوصیات ایشان علاقه و عشق بى حد و حصر نسبت به کسب علم و دانش بود یک وقـتـى ایـشان نقل مى فرمودند : ( زمانى که ما در نجف اشرف به تحصیل اشتغال داشتیم, گاهى مـى شـد کـه مـا تـا 40 روز اصـلا گوشت گیرمان نمى آمد که بخوریم, خوب آقازاده هم بودیم و رویـمـان نمى شد برویم پیش اعلام و بزرگان آن وقت و دست دراز کنیم و گاهى آنقدر سر گرم درس بودیم که تا 24 ساعت گرسنه مى ماندیم ولى اصلا توجه به این مسائل نداشتیم ).
خصوصیت دیگرى که داشتند, مى فرمودند : ( من از روز اولى که خودم را شناختم و روى پـاى خـودم ایـستادم, از البسه خارجى استفاده نکرده ام ) و تاآخر عمرشان هم همینطور بـودند.
خـصوصیت دیگر ایشان, پایبندى ایشان به اقامه جماعت در حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها ) بود از همان زمان قدیم, نزدیک به 60 سال پیش ایشان مرتب سه وعده مشرف مى شدند به حرم مطهر و در آنـجـا اقـامـه جماعت مى فرمودند.
رفـتـار ایشان چه با اهل منزل و چه با دیگران بسیار صمیمى بود و ایشان اجازه مى فرمودند که هر کس مشکلى دارد بیاید مطرح کند و ارائه طریق مى فرمودند سینه ایشان به قول خودشان صندوق اسرار مردم بود ایشان در غم و شادى مردم شریک بودند و در مراسم مختلف وفیات و مجالس عقد و عروسى آنان شرکت مى کردند ومى فرمودند :( من به اکثر منازل قمى ها قدم گذاشته ام ).
یکى دیگر از بارز ترین خصوصیات اخلاقى ایشان, علاقه و اظهار ارادت و توسل و تضرع شدید نسبت بـه ائمه معصومین (علیه السلام )بود ایشان مى فرمودند از روزى که خودم روى پاى خودم ایستادم, هر گاه لـبـاس نـوى مـى دوخـتم, نخستین بار مى بردم در حرمهاى ائمه (علیهم السلام ) و با مالیدن به ضریح, آن را متبرک نموده, بعد از آن استفاده مى کردم.

خدمات

ایـشـان از زمـان قـدیم که در قم اقامت گزیدند, همیشه در فکر احداث مدرسه, مسجد, حـسـیـنـیه, کتابخانه و آثار و ابنیه خیریه بوده اند مثلا قبل از این که شهر قم داراى آب لوله کشى شـود, مردم از طریق آب انبارها, آب مصرفى خود را تأمین مى کردند لذا این آب انبارها نقش مهمى در زندگى مردم داشتند به همین لحاظ ایشان در آن زمان, بیش از صدها آب انبار چه به صـورت مـستقیم که خودشان بانى بودند و چه به صورت غیر مستقیم که دخالت داشتند, احداث نـمـودنـد, ایشان در ساخت مساجد و حسینیه هاى بسیارى چه در شهر قم و چه در شهرهاى دیگر و حتى در کشورهاى خارجى دخالت داشته اند مدارس علمیه مرعشیه, مهدیه, مؤمنیه, شهابیه و حسینیه جنب بیت و کتابخانه عمومى واقع در خیابان آذر قم از دیگر آثار احداث شده توسط ایشان است.

فعالیت

مـعـظـم لـه در بـیشتر اوقات فراغت, اشتغال به تألیف و تصنیف در علوم و فنون مختلف اسـلامـى داشته اند علاوه بر آن همه روزه در سه وعده صبح و عصر و شب در حرم مطهر حضرت مـعصومه (سلام الله علیها ) اقامت جماعت مى فرمودند و این کار را تا آخرین روز حیات مبارکشان ترک نشد و یکى دیگر از کارهاى معمول ایشان, رسیدگى به امور مقلدین در داخل و خارج کشور بـوده اسـت بر قرارى ارتباط با علما و دانشمندان و نمایندگان خود در سایر بلاد و کشورها از اهم فـعالیت هاى دیگر ایشان به شمار مى رفته است.

مسافرت

معظم له پس از کسب مدارج عالى و اشتغال به تدریس در حوزه علمیه نجف اشرف, در سال 1342 هـ. ق بـه قـصد زیارت ثامن الائمه (علیه السلام) به ایران سفر مى کند پس از تشرف به ارض اقدس و زیارت مـرقد مطهر حضرت امام رضا (علیه السلام) به هنگام مراجعت در مجالس دید و باز دید در تهران ملاقاتى داشتند با علماى آن روز تهران از جمله مرحوم آقا شیخ عبدالنبى نورى و مرحوم آقا حـسـیـن نجم آبادى و سپس به قصد زیارت مرقد مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها ) عازم شهر مقدس قم مى شوند.
مرحوم شیخ عبدالکریم حائرى به طور جدى از ایشان مى خواهند که در قم اقامت نموده و به تدریس در حوزه مشغول شوند ایشان مى فرمایند من بـه قـصـد زیـارت آمـده ام و بـایـد بـر گـردم بـه نـجف اشرف ولى مرحوم آقا شیخ عبدالکریم به ایـشـان تکلیف مى کنند و لذا معظم له از همان سال 1343 هـ. ق در قم ساکن مى گردند.

وفات

سـرانـجـام, پـس از یک عمر سعى و کوشش در راه احیاى شریعت نبوى (صل الله علیه وآله ) و نگهبانى از میراث گـران سـنگ فرهنگ غنى اسلامى, پس از حدود یک قرن تعلیم و تعلم و ارشاد و هدایت و تألیف, فقیه بزرگوار اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام ), علا مه نسابه, در هفتم ماه صفر سال 1411 هـ. ق, مـطـابق با هفتم شهریور 1369 هـ. ش, در سن 96 سالگى به لقا الهى شـتـافـت و تـشـیـیع بسیار با شکوهى از جنازه او به عمل آمد, و طبق وصیت در قسمت ورودى کتابخانه, که سالها در گرد آورى کتاب هاى آن کوشیده بود, مدفون گردید


سال شمار زندگی


1276 ش تولد در نجف اشرف
1292 ش نبرد علیه اشغالگران انگلیسی در عراق
1299 ش آشنایی با شهید مدرس
1301 ش سفر به ایران، درگذشت پدر و مادرش
1302 ش ورود به شهر قم و ماندگاری در حوزة علمیه‌ی قم
1304 ش دیدار با رابیندرانات تاگور در قم
1341 ش اعلام مرجعیت او هم زمان با حضرت امام خمینی(ره)
1342 ش همکاری با گروه فدائیان اسلام، همکاری با امام خمینی(ره) در نهضت 15 خرداد، صدور بیانیه‌ی اعتراض به دستگیری امام خمینی(ره) و تائید مرجعیت ایشان
1345 ش افتتاح رسمی نخستین ساختمان کتابخانه‌ی بزرگ وی در مدرسه علمیة مرعشیه قم
1353 ش پاسخ شدید به اهانت روزنامه اطلاعات نسبت به امام خمینی(ره) بر پایی تنها مراسم شهادت مرحوم شهید آیت‌ا… حاج آقا مصطفی خمینی
1357 ش صدور اعلامیه‌‌ای مهم به مناسبت 22 بهمن روز بزرگ پیروزی انقلاب اسلامی
1360 ش حمایت همه جانبه از دفاع مقدس در مقابل استکبار و رژیم بعثی عراق
1367 ش صدور فرمان امام خمینی به نخست وزیر در زمینه کمک به کتابخانه‌ی بزرگ ایشان
1369 ش به زمین زدن کلنگ بنای مفصل و عظیم کتابخانه‌ی جهانی ایشان در قم رحلت (شامگاه روز چهارشنبه 7 شهریور مصادف با 7 صفر 1411 ق)

منابع






تعداد بازدید ها: 11249


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..