مقدمه

در قرآن کریم بسیاری از آیات به خاطر خصوصیات و مزایا و یا اشتمال آنها بر مسائل و موضوعات خاص دارای عناوین و اسامی مشخصی شده‌اند که این اسامی از جانب علما و دانشمندان به آن آیات داده شده است که به عنوان نمونه می‌توان از آن آیات نام برد:

آیات

• آیه نفی سبیل: «خداوند هیچگاه برای کافران راه تسلطی را بر مومنان قرار نمی‌دهد» (سوره نسا _ 141)
  
  
• آیه کتمان: «آنان که دلایل روشن ووسایل هدایت را که ما نازل کردیم بعد از آنکه در قرآن برای مردم بیان داشتیم کتمان می‌کنند خدا آنان را لعنت می‌نماید و تمام لعن کنندگان عالم هم آنان را نفرین و لعنت می‌کنند» (سوره بقره _ 159)
  
  
• آیه نَفَر: «چرا از هر گروهی طایفه‌ای از آنان کوچ نمی‌کنند تا در دین آگاهی و بینش پیدا کنند و در بازگشت به سوی قوم خود آنان را انذار نمایند (تا از مخالفت با دستورهای الهی) بترسند و خود داری کنند» (سوره توبه _ 122)
  
  
• آیه ذکر: «ما جز افرادی که به آنها وحی کردیم بعنوان رسول بر مردم نفرستادیم اگر نمیدانید از اهل اطلاع و دانش سوال نمائید» (سوره نحل _ 43)
  
  
• آیه تبلیغ دین:«ای رسول ما ، آنچه از جنی پروردگارت به تو نازل شد ابلاغ کن که اگر انجام ندهی رسالت خود را به پایان نرسانده‌ای خدا تو را از جهت مردم حفظ خواهد کرد و خدا مسلما کافران را هدایت نمی‌نماید» (سوره مائده _ 67) (دانشمندان بزرگ اسلامی اعم از شیعه و سنی به اسناد معتبر نقل کرده‌اند که این آیه درباره علی‌بن ابیطالب علیه‌السلام و در باب ولایت و وصیت آن حضرت بعد از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم است و در روز غدیرخم ، روز 18 ذی‌الحجه سال دهم هجرت نازل گردید)
  
  
• آیه استعاذه: «هنگامی که می‌خواهی شروع به خواندن قرآن کنی از شر شیطان مطرود شده به خدا پناه ببر» (سوره نحل _ 98)
  
  
• آیه اکمال دین: «امروز با تعیین علی علیه‌السلام به عنوان جانشین پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم دین شما را برای شما کامل گردانیم و نعمتم را بر شما تمام کردم و راضیم که اسلام دین و آئین شما در زندگی باشد» (سوره مائده _ 3)
  
  
• آیه شِفاء: «ما قرآن را نازل می‌کنیم که شفا و رحمت برای مومنان است و ظالمان را جز زیان و خسران نمی‌افزاید» (سوره اسرا _ 82)
  
  
• آیه بَعث: «آیا تصور کرده‌اید که ما شما را بیهوده آفریده‌ایم و شما بسوی ما باز نمی‌گردید» (سوره مومنون _ 115)
  
  
• آیه شهادت: «خدای تعالی گواهی می‌‌دهد که معبودی جز او نیست و فرشتگان و صاحبان دانش هر یک بگونه‌ای گواهی می‌دهند در حالی که خداوند قیام به عدالت دارد معبودی جز او نیست و او توانا و حکیم است» (سوره آل عمران _ 18)
  
  
• آیه صلوه: «خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند ای کسانی که ایمان آورده‌اید شما هم بر او درود فرستید و تسلیم فرمان او شوید» (سوره احزاب _ 56)
  
  
• آیه تطهیر: «همانا خدا می‌خواهد پلیدی و گناه را از شما اهل بیت پیامبر خاتم دور کند و شما را کاملا پاک سازد» (سوره احزاب _ 33)
  
  
• آیه مباهله: «هر گاه بعد از علم و دانشی که در باب مسیح به تو رسید باز کسانی با تو محاجّه و ستیزه کنند به آنها بگو: بیائید ما فرزندان خود را دعوت کنیم و شما فرزندان خود را ، ما زنان خویش را دعوت کنیم و شما هم زنان خویش را ، ما از نفوس خود دعوت می‌نمائیم و شما نیز از نفوس خود ، آنگاه مباهله می‌کنیم و لعنت خود را بر دروغگویان قرار می‌دهیم» (سوره آل عمران _ 61)
  
  
• آیه طریق دعوت: «ای رسول با بیانات حکمت آمیز و اندرز نیکو مردم را به راه پروردگارت دعوت نما و با آنان به روشی که از هر جهت نیکو‌تر است استدلال و مناظره کن» (سوره نحل _ 125)
  
  
• آیه کفاره مجلس: «منزه است پروردگار تو ، پروردگار عزت و قدرت از توصیفاتی که جاهلان درباره او می‌نمایند و سلام بر رسولان و حمد و ستایش مخصوص خداوندی است که پروردگار عالمیان است» (سوره صافات _ 182-180)

منابع

• تفسیر نمونه _ آیة‌الله ناصرمکارم شیرازی _ ج 17 ، 8 ، 7 ، 4 ، 2
• آشنائی با علوم قرآنی _ دکتر سید محمد رادمنش تاریخ قرآن _ دکترحجتی