| یکی از مهمترین اصول رشد که به منظور اصلاح روابط بین فردی ، پیشگیری از اختلالات روانی واکنش ، ایجاد زندگی سالم و حرکت به سمت رشد در نظر گرفته شده است، اصل لزوم خودداری از ستیزه جویی می‌باشد. |
ستیزه جویی از منظر قرآن و ائمه
- امام هادی علیه‌السلام ستیزه جویی را موجب از بین رفتن دوستی‌های قدیمی و همبستگی‌های محکم بین فردی معرفی می‌کند و حداقل آن را تمایل به غلبه بر طرف مقابل می‌داند که خود ، اساس قطع رابطه می‌باشد.
- در قرآن مجید آمده است: خلق را با حکمت و موعظه نیکو ، به راه خدا دعوت کن و با بهترین طریق با آنها مناظره کن.
- قرآن همچنین از مجادله با افرادی که عقیده همسان انسان را ندارند، بر حذر می‌دارد و این رفتار تا بروز روند ظلم آمیز باید ادامه یابد.
تحریم جدال بین انسانها
با توجه به اینکه تحریم جدال در انسان ، بسیار جدی است، به تحریم جدال در ضمن حج اسلام سعی می‌کند که افراد تحت پوشش خود را در این مورد کنترل کند. در قرآن مجید انسان‌های رشد یافته به این صورت معرفی شده‌اند: بندگان خدای رحمان آنان هستند که بر روی زمین با تواضع و فروتنی می‌روند و هرگاه مردم جاهل به آنها خطاب نمایند، با سلامت جواب دهند.
امام صادق علیه‌السلام در تفسیر کلام خدای تعالی،
بر روی زمین با تواضع می‌روند فرمود و آن مردی است که با فطرتی که بر آن آفریده شده است قدم بر می‌دارد و تکلف و تبختر ندارد.
تکبر و فخر فروشی از منظر قرآن
در قرآن مجید آمده است: ما این خانه آخرت را برای آنان که در زمین اراده علو و فساد و سرکش ندارند، مخصوص گردانیدیم و حسن عاقبت ، خاص پرهیزگاران است.
امام صادق علیه‌السلام منظور از علو در زمین را ، گردن کشی و بزرگی و فساد می‌داند.
در متون اسلامی آمده است که حتی چنانچه فردی از این که بند کفش او از دوستش بهتر است، خوشحال باشد و به اصطلاح بخواهد فخرفروشی کند، در مفهوم آیه وارد می‌شود.
علامه طباطبایی در تفسیر این آیه منظور از علو در زمین را با مفهوم گردن فرازی و استکبار بر بندگان خدا تعریف می‌نماید و آن را یکی از مصادیق فساد می‌داند و اضافه می‌نماید از آن لحاظ ، عنوان علو و برتری جویی بر بندگان خداوند به طور اختصاصی ذکر شده است که خداوند نسبت به آن عنایت خاص داشته است.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم می‌فرماید: هیچ گاه نشد که جبرئیل نزد من آید جز آن که می‌گفت: ای محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم از بغض و دشمنی مردم بپرهیزید. همچنین پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم تاکید می‌نماید که جبرئیل گفت: از ستیزه جویی با مردم بپرهیزید.
استفاده از اصل خودداری از ستیزه جویی در روان درمانی
بروز اختلاف سلیقه در روابط بین افراد امری قابل پیش‌بینی است. در روان‌شناسی و روان درمانی سعی می‌شود به افراد آموزش دهند در صورت اختلاف نظر با سایرین ، سعی کنند جانب اغماض را مراعات نمایند و هیچ گاه از طریق مشاجره به فکر حاکمیت نظر خود نباشند و با این روش از بروز درگیری و کشمکش روانی و اضطراب جلوگیری نمایند. در روان درمانی با ارزیابی موقعیت پیش آمده، باید مکانیسم بروز علایم را برای فرد توجیه نمود و از طریق اصل قرار نسبت به عملکرد او اقدام نمود.
مباحث مرتبط با عنوان
