گیاهی است علفی، چند ساله و کلیه اعضای آن معطر می باشد. برگهای آن با چاکهای عمیق به شکل پنجه غاز شبیه برگ آنژلیکا،به طوری که این چاک ها برگ را به چند نیمه برگ تقسیم می کند و هر نیمه برگ نوک تیز و دندانه دار است. گلهای آن سفید مجتمع به صورت چتر در انتهای ساقه های گل‌دهنده در قسمت بالای گیاه ظاهر می شود. میوه آن تخم مرغی کمی ضخیم و معطر به رنگ سبز تیره به طول 5/1 تا 1 سانتی متر است.میوه های این گونه برای مطبوع ساختن ترشیجات خانگی مصرف می شوند. گونه های دیگر گلپر (مثل گونه کاندیکانز) در صنعت داروسازی کاربرد دارد . گونه های گلپر به صورت وحشی می رویند که جهت رفع نیاز صنعتی به کشت آن اقدام می شود.
خاکهای با بافت سبک، خاک های مناسبی برای رویش این گیاه می باشند زیرا رشد در چنین خاکهایی بهتر انجام می گیرد. افزودن کودهای حیوانی یا خاکهای جنگلی حاوی مقدار فروان ترکیبات هوموسی به زمین هایی که این گیاه در آنها کشت می شود،مفید است.افزودن 25 تن در هکتار از چنین کودهایی به خاک مزرعه نتایج خوبی را به دنبال خواهد داشت. مواد مذکور باید قبل از انتقال نشاء ها به زمین اضافه شوند.
قبل از انتقال نشاء ها به زمین مورد نظر جمع آوری سنگها و قلوه سنگها و انجام شخم عمیق ضروری می باشد. بدینوسیله بستر خاک را برای رشد و توسعه ریشه آماده می نمایند. در فصل پائیز افزودن مقادیر مناسبی از کودهای کاملاً پوسیده و حیوانی به زمینهایی که این گیاه در آنها کشت می شوند نتایج خوبی در رویش ریشه ها و افزایش مواد موثره آن به همراه دارد.
تاریخ کاشت بستگی به روش تکثیر این گیاه دارد. در صورتیکه بذور تحت تیما چینه سرمایی (سرما دهی Stratification) قرارگیرند،زمان مناسب برای کاشت اوایل فروردین می باشد. در غیر اینصورت اواخر پائیز (آذر) زمان مطلوبی برای کاشت بذر گلپر خواهد بود. فاصله ردیف های کاشت 50 سانتی متر از یکدیگر مناسب می باشد. عمق بذر 1 تا 5/1 سانتی متر باید باشد. قوه رویشی بذر گلپر ضعیف است. از این رو مقدار 4 تا 5 کیلوگرم برای هر هکتار زمین مناسب است.اواخر دوره رویشی گیاهان(اواسط پائیز) زمان مناسبی برای تکثیر رویشی این گیاه می باشد.
تکثیر توسط بذر : بذور تازه به علت گذراندن دوره خواب قوة نامیه ضعیفی دارند، از این رو برای کشت نباید از بذر تازه استفاده نمود. یکی از محققین در سال 1971 نشان داد که چینه سرمایی نقش عمده ای در شکستن دوره خواب و افزایش قوة رویشی بذر گلپر دارد از این رو با قراردادن بذر در دمای 2 تا 5 درجه سانتی گراد برای مدت 6 تا 8 هفته و یا با کشت بذور در فصل زمستان می توان بر دوره رکود بذر غلبه نمود.
برای تکثیر این گیاه بذور تمیارشده را در خزانه هوای آزاد که خاک آن مخلوطی از کود حیوانی کاملاً پوسیده، خاک برگ و ماسه نرم است، کشت می نمایند.این بذور مدتی پس از کاشت جوانه می زنند اگر چه اواخر اردیبهشت می توان نشاء ها را به زمین اصلی منتقل نمود ولی بهتر است این عمل در فصل پائیز (آبان) انجام گیرد. زیرا مرگ نشاء ها هنگامی که در بهار منتقل می شوند در مقایسه با پائیز بسیار زیادتر است و رشد گیاهان در فصل پائیز به اندازه ای است که می توانند شوک حاصل از انتقال را تحمل نمایند. پس از انتقال نشاء ها به زمین اصلی باید بلافاصله آنها را تحت آبیاری مناسب قرارداد.
تکثیر رویشی : یکی از روشهای تکثیر روش رویشی می باشد. اواخر دوره رشد (پائیز) ریشه را به قطعاتی که حاوی چند جوانه رویشی باشد،تقسیم می نمایند. سپس قطعات مذکور در زمین اصلی با فواصل ذکر شده کشت می شوند.
رشد اولیه این گیاه بسیار کند است به همین جهت علفهای هرز می توانند بدون رقابت و به سرعت توسعه یابند. لذا جمع آوری علفهای هرز در سطح خزانه و در زمین اصلی ضروری است. آبیاری منظم و به موقع نقش عمده ای در توسعه و رشد ریشه دارد.برگردان کردن خاک بین ردیفها نیز نقش عمده ای در توسعه و گسترش ریشه گلپر دارد.
ریشه های برداشت شده در اواخر فصل پائیز (آذر ماه) بیشترین مقدار ماده موثره را خواهند داشت.همانطور که گفته شد گلپر گیاهی است چند ساله از این رو به منظور بهره برداری اقتصادی از زمین وگیاه بهتر است ریشه ها پس از گذشت یک سال از عمر آن و در فصل پائیز برداشت شوند.
چون ریشه ها ترد و شکننده هستند، هنگام برداشت باید دقت نمود که تمام ریشه سالم از زیر خاک بیرون آید چنانچه قسمتهایی از ریشه زیر خاک بماند از مقدار مواد موثره به نحو بارزی کاسته خواهد شد. ریشه ها را پس از برداشت،شسته و سپس آنها را قطعه قطعه کرده در تار پولین (پارچه های مخصوص و عایق از آب) قرار داده و در سایه خشک می کنند. با استفاده از خشک کنهای الکتریکی می توان ریشه ها را در درجه حرارت 60 تا 80 درجه سانتی گراد نیز خشک کرد. هر گیاه ریشه ای به وزن تقریبی 200 گرم تولید می کند.بازده ریشه خشک 75/0 تن در هکتار می باشد.
از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
