گروههای آلکیل

-3-8- گروههای آلکیل

در ضمن مطالعة شیمی معدنی، دریافتیم که بهتر است برای گروههای خاصی از اتمها که فقط بخشی از یک مولکول را می‌سازند، و با این حال در بسیاری از اوقات به عنوان یک واحد ظاهر می‌شوند، نامی قایل شویم. برای مثال، ⁺NH₄، آمونیم ؛^-NO₃، نیترات؛^--SO₃ سولفیت نامیده می‌شوند.

برخی از گروههایی که مداماً به عنوان واحد ساختمانی مولکولهای آلی ظاهر می‌شوند به همین طریق نامگذاری می‌گردند. دیدیم که کلرومتان،CH₃Cl، به نام متیل کلرید نیز معروف است. گروه CH₃ در هر جا که ظاهر شود متیل نمایده می‌شود. CH₃Br متیل برمید CH₃I ، متیل یدید و CH₃OH، متیل الکل نام دارند. به طریق مشابه، گروهC₂H₅ ،اتیل؛ ₇ C₃H، پروپیل و C₄H₉، بوتیل نامیده می‌شود.

این گروهها با حذف آن (-ane) از نام آلکان مربوطه و جایگزین نمودن آن بوسیله «ایل» (-yl) نامگذاری می‌شوند، مجموع آنها به گروه آلکیل معروف‌اند. فرمول عمومی یک گروه آلکیل C_nH_2n+1است، زیرا یک اتم هیدروژن کمتر از آلکان اصلی به خود،C_nH_2n+2، دارد.
در میان گروههای آلکیل مجدداً با مسأله ایزومری مواجه می‌شویم. فقط یک نوع متیل کلرید یا اتیل کلرید وجود دارد، و بنابراین تنها یک گروه متیل یا اتیل وجود دارد. به هر حال می‌توان مشاهده کرد که دو نوع پروپیل کلرید، I و II وجود دارد و از این رو وجود دو گروه پروپیل امکان‌پذیر است. این گروهها هر دو دارای زنجیر پروپان هستند، اما از نظر محل اتصال کلر، با یکدیگر متفاوتند؛ این ترکیبات از–n پروپیل و ایزوپروپیل می‌نامند این دو نوع کلرید را می‌توانیم با اسامی –n پروپیل کلرید و ایزوپروپیل کلرید از یکدیگر مشخص دهیم؛

عکس پیدا نشد

دو نوع پروپیل برمید، یدید، الکل‌ها، و مانند آنها را به همین طریق از یکدیگر متمایز می‌کنیم.

عکس پیدا نشد

همچنین چهار گروه بوتیل وجود دارد که دو تا از آنها –n بوتان راست زنجیر و دو تای دیگر از ایزوبوتان زنجیری شاخه‌دار مشتق می‌شوند. این ترکیبات دارای عناوین –n (نرمال)، -sec (نوع دوم)، ایزو – و tert (نوع سوم) می‌باشند. در اینجا نیز اختلاف بین –n بوتیل و –sec بوتیل و بین ایزوبوتیل و –tert بوتیل مربوط به محل اتصال گروه آلکیل با بقیه مولکول است.

عکس پیدا نشد

بعد از بوتیل تعداد گروههای ایزومری مشتق از هر آلکان آن‌قدر زیاد است که نامگذاری آنها به وسیلة پیشوندهای مختلف، عملی نیست. هر چند این روش محدود است ولی برای گروههای کوچکی که ذکر شدند. کاربرد وسیعی دارد. بنابراین ما باید این نامها را به خاطر سپرده و در یک نظر این گروهها را به هر طریقی که نشان داده شده باشد، بتوانیم تشخیص دهیم.

وقتی که گروه بزرگی مورد بررسی است. یکی از چندین آرایش ممکنه‌اش را می‌توان به وسیله این سیستم ساده نشان داد. پیشوند –n را برای گروه آلکیلی به کار می‌برند که در آن تمام کربنها تشکیل یک زنجیر مستقیم را داده و در آن محل اتصال در کربن انتهایی قرار می‌گیرد. به عنوان مثال
:
عکس پیدا نشد

پیشوند ایزو- برای نشان دادن هر گروه آلکیلی (با 6 کربن یا کمتر) به کار می‌رود که دارای یک شاخه یک کربنی جنب کربن ما قبل آخر زنجیر باشد و محل اصتال آن در انتهای دیگر زنجیر باشد. برای مثال:

عکس پیدا نشد

اگر شاخه و یا نقطة اتصال در هر موضع دیگری باشد این نام را نمی‌تان به کار برد.
حال که اسامی بعضی از گروههای آلکیل را یاد گرفتیم، به مسأله اصلی که نامگذاری آلکانها است برمی‌گردیم.