نام
معاویه به معنای سگ ماده است. این نام یکی از اسباب شرمساری او بود؛ به ویژه هنگامی که کوشش می کرد برخی از شیعیان را تحقیر کند. برای نمونه هنگامی که
جاریه بن قدامه نزد او رفت، معاویه با هدف تحقیر وی نامش را پرسید او پاسخ داد: جاریه فرزند قدامه ام. معاویه پرسید: جز
زنبور چیز دیگری هم هستی؟
جاریه پاسخ داد: چنین سخن مگوی؛ زیرا مرا به حیوانی مانند کردی که نیشی سوزان و آب دهانی شیرین دارد، ولی معاویه یعنی سگی که با بانگ کشدار و گرفته دیگر
سگ ها را صدا می زند. معاویه، تو برای پدر و مادرت بی ارزش تر از من برای پدر و مادرم بودی؛ زیرا تو را سگ ماده نامیدند.
او کاخ سبز را در
دمشق پی افکند و در پاسخ به اعتراض مومنان چنین گفت: ما کنار
روم زندگی می کنیم و جاسوسان آنان به شهر ما می آیند. باید در برابر آنان از ابهت برخوردار باشیم و از ساده زیستی بپرهیزیم. به همین دلیل، عمر او را کسرای عرب می خواند. معاویه به پوشاک بسیار اهمیت می داد و به آن فخر می فروخت.
او لباس های حریر می پوشید و بر چارپایانی با زین های آذین شده و رواندازهای دیبا می نشست. ظرف های کاخش نیز از
طلا و
نقره بود. او نخستین حاکمی بود که در جهان اسلام بر تخت نشست و سبب آن چاقی بسیارش بود.
خانواده معاویه نیز جامه های زربفت و لباس هایی از پوست درندگان می پوشیدند. در یکی از سفرهای او به
مدینه، 15 استر بارواندازهای پوستین ارغوانی رنگ در پی اش روان بود که بر هر یک کنیزکی با پیراهن گشاد و رنگین نشسته بود. او در مدینه، حاضران محفلش را نواخت و 10 تا 100 دست از جامه های ویژه خود را به هر یک بخشید.
معاویه تاجی داشت که با گذشت هر سال از حکومتش، گوهری به آنان می افزود. این گوهرها، گوهران حکومت خوانده می شدند. او نخستین کسی بود که انگشتر را به دست چپ کرد و این کار را رواج داد. در زمان خلافتش، تجارت انواع عطرها به اوج رسید و کاروان ها و مکان هایی برای حمل و نقل و انبار عطرهای
هند در نظر گرفته شد. او کنیزی کارآزموده داشت که مسوول رنگ کردن محاسنش بود ابن عبدربه می گوید: معاویه را دیدم. او ریشش را چنان رنگ کرده بود که به طلا می ماند.
خوراک
معاویه فردی چاق و پر خور بود و به سبب چاقی بسیار، نخستین کسی بود که نشسته خطبه خواند. او در روز چهار بار غذا می خورد و بار آخر گرسنه تر از نوبت های دیگر بود و هنگام شام آب گوشتی پر از
پیاز می خورد گفته اند: کاسه آب گوشتش چنان بزرگ بود که میهمانان چهره معاویه را به خوبی نمی دیدند. او در دو نوبت و با دو گروه متفاوت غذا می خورد.
پر خوری وی به سبب نفرین
پیامبر بود. ابن عباس می گوید: روزی پیامبر مرا فرا خواند و برای کاری به سوی معاویه فرستاد بازگشتم و گفتم: مشغول خوردن است بار دیگر مرا فرستاد باز گشتم و گفتم: مشغول خوردن است. پیامبر فرمود: خداوند شکمش را سیر نکند.
باده گساری
معاویه همواره شراب می نوشید. در دوران حکومتش در شام،
شترهایی ویژه حمل شراب داشت. روزی گروهی از مسلمانان به فرماندهی
عبدالرحمان بن سهل انصاری شتران وی را توقیف کردند و عبدالرحمان، مشک های شراب را با نیزه سوراخ کرد. هنگامی که معاویه خبر را شنید، گفت: با او کاری نداشته باشید؛ زیرا کهن سال است و خرد از کف داده است.
عبدالله بن ابی بریده می گوید: من و پدرم نزد معاویه رفتیم پس از غذا، شراب آوردند. معاویه نوشید و به پدرم داد. پدرم گفت: از زمانی که پیامبر نهی کرد، دیگر نمی آشامم.
در مورد شراب خواری معاویه پس از شهادت
امیر مومنان علی علیه السلام و استقرار حکومت معاویه، اختلاف است. برخی بر این باورند که او دیگر شراب نمی خورد و گروهی گفته اند که پنهانی شراب می آشامید.
روزی
شریک بن اعور که مردی زشت بود، نزد معاویه رفت. معاویه او را سرزنش کرد و گفت: تو زشتی و زیبا بهتر از زشت است.
نامت شریک است، ولی خداوند شریک ندارد. پدرت اعور (یک چشم) است و سالم از یک چشم بهتر است. با این چگونه رئیس قبیله ات شدی؟ شریک پاسخ داد: تو معاویه ای یعنی سگی که زوزه می کشد و سگ های دیگر را به زوزه کشیدن می کشاند.
منابع:
- الغدیر، ج 10، صص 209- 211.
- تاریخ دمشق، ج 59، ص 177، سجیع جمیل، البیت السفیانی فی الشعر الاموی، صص 177 - 180.
- انساب الاشراف، ج 5، صص 67 و 133.
- الغدیر، ج 10، صص 219- 221.
- همان، صص 219 و 221
مراجعه شود به:
