حاج میرزا جواد ملکی تبریزی فرزند حاج میرزاشفیع بود، در
تبریز متولد و به دلیل نسبتش با خانواده ملک التجار تبریزی به ملکی معروف شد.
سال تولد وی دقیقا مشخص نیست، ولی از قراین و شواهدی که درتالیفات ایشان به دست میآید، در سال 1312 هجری قمری، دوران جوانی خود را سپری میکرده است.
میرزا جواد ملکی تحصیلات خود را در
نجف نزد علما و اساتید بزرگ آن زمان فرا گرفت. او در زمینه اخلاق و عرفان از بهترین شاگردان مکتب
آخوند ملا حسینقلی همدانی بود.
میرزا جواد ملکی تبریزی در سال 1321 هجری قمری به
ایران آمد و در زادگاهش، تبریز، به ترویج علوم و معارف پرداخت. دراوایل مشروطه در سال 1329 قمری به خاطر نامساعد بودن اوضاع تبریز به
قم رفت و ساکن آن جا شد. در قم به تدریس درس
فقه و
اخلاق پرداخت و محور درس فقهاش کتاب مفاتیح
فیض کاشانی بود.
در زمانی که آیه الله العظمی
حاج شیخ عبدالکریم حایری به قم آمد و به اصرار
شیخ محمد تقی بافقی که از دوستان مرحوم ملکی بود، در قم ماندگار شد و
حوزه علمیه قم را تاسیس کرد، حاج میرزا جواد آقا مکتب اخلاقی و تهذیب نفس را تشکیل داد که ثمرات ارزنده ای داشت و شاگردان زیادی زیر نظرش تربیت شدند.
درس اخلاق این مرد بزرگ بر دو قسم بود:
درسی که در منزل تشکیل می شد و برای تعدادی از شاگردان خاصش بود؛ و درسی که در مدرسه فیضیه قم برای عموم مردم میگفت، و می گویند که در آن مجلس، حدود چهار صد نفر شرکت میکردند.
آیه الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی با عبادتهای شبانه و شبزندهداری بسیار مانوس بود و به خاندان رسالت به خصوص به امام زمان عشقی سوزان داشت. مناجات های او در لابلای آثارش حاکی از حال سوز و گداز ایشان است.
سرانجام این بزرگوار در سحر گاه یازدهم ذی الحجة سال 1343 هجری قمری دار فانی را وداع گفت و پیکر پاکش در قبرستان شیخان قم نزدیک مقبره میرزای قمی درخاک آرمید.
از وی تالیفات زیادی بر جای مانده است که از میان آن ها می توان کتاب مشهور
المراقبات و
رساله لقاء الله را نام برد. در ارزش آثار میرزا جواد آقا همین بس که
امام خمینی مطالعه کتابهای ایشان را توصیه فرموده است.