لاهور

نقشه پاکستان

لاهور از بزرگترین و زیباترین شهرهای پاکستان امروز به شمار می رود تعیین تاریخ دقیق تاسیس این شهر بسیار مشکل است اما از رخدادها و گزارشات تاریخ نویسان می توان به نتایج و شواهدی دست یافت سیاح و جهانگرد معروف چین مان سانگ در سفری که در سال 630 میلادی به پنجاب رفته بود از دهکده ای به نام(بتی) که در شرق این شهر وجود دارد یاد می کند هم اکنون این محله که با همان نام قدیمی خود موسوم است در بخش قدیم لاهور قرار دارد کهن ترین اثری که در آن از وجود شهر لاهور نام برده شده به قرن 2 میلادی بر می گردد که تاد محقق مشهور و نویسنده کتاب(تاریخ راجستان) می نویسد... راجه کنگ سین از لاهور به سمت میوار فرار کرد. همچنین محقق دیگری به نام تهار نتن می گوید شهر لاهور به دست لو فرزند راما چندرا تاسیس گردید.
این مطالب بیانگر این است که لاهور در بین اواخر قرن اول یا اوایل قرن دوم میلادی تاسیس شده است.

شهر لاهور در طول قرون متمادی شاهان و فرمانروایان متعددی را به خود دید و در جنگها و کشمکشهای زیادی نقش داشته است بعد از تسلط امپراتوری بریتانیا بر شبه قاره فرمانروایان انگلیسی ابنیه های زیادی را در شهر لاهور تاسیس کردند که تعدادی از آنها همچنان استوار به جای مانده و مورد استفاده قرار دارند از جمله دادگاه عالی پنجاب – ساختمانهای دانشکده دولتی لاهور – دانشگاه پنجاب – موزه لاهور- دانشکده هنر- تالار مونتگمری – بازار تورنتو و تالار مجلس ایالتی پنجاب و ایستگاه راه آهن لاهور و بسیاری از مراکز دولتی دیگر است.

شهر لاهور به واسطه وجود بناهای پر شکوه تاریخی به جای مانده از امپراتوری مغول و ساخت ساختمانهای جدید با معماری نوین و متفاوت با گذشته کماکان هنوز مرکز فرهنگی و تاریخی کشور پاکستان محسوب می شود شهر لاهور در بخش شرقی پاکستان و در حدود 25 کیلومتری مرز هند و در استان پنجاب قرار دارد آب و هوا در این شهر در زمستانها معتدل است و تابستانهای بسیار گرم دارد پوشش گیاهی این شهر به علت بارانهای موسمی و هوای گرم زیاد است و همیشه سبز می باشد.

مسجد پادشاهی

بنای مسجد پادشاهی(شاهی) از زیباترین پرشکوهترین و مستحکم ترین بناهای موجود در لاهور می باشد که معرف و اوج هنر معماری دوران مغول می باشد. این بنا به دستور اورنگ زیب عالمگیر فرمانروا و امپراتور مغول به سال 74 – 1673 میلادی و تحت نظارت برادر رضاعی او(فدایی خان) تاسیس شد مسجد شاهی دارای صحن وسیع و بزرگی است که حدود 100000 نفر گنجایش دارد که جزو چهار مسجد بزرگ دنیا محسوب می شود در بیرون و داخل بنای مسجد منبت کاری ها وگچبری ها بسیار زیبا و ظریف وجود دارد که حاکی از شخصیت هنری و سلیقه اورنگ زیب است. دیوارهای مسجد ازسنگ مرمر قرمز ساخته شده که از معادن سنگ جی پور واقع در استان راجستان هند آورده شده بود صحن مربع شکل مسجد و دالانهای آن شبیه به مسجد کوفه می باشد و نمای بیرونی و محرابهای آن همانند مسجد اموی در سوریه است.

بازار انار کلی

این بازار در زمان اکبر شاه ساخته شد و رسمیت یافت انار کلی نام معشوق اکبر شاه می باشد که در دربار وی بود و جوان مرگ شد و این بازار به علت علاقه وافر این پادشاه به انار کلی و به یاد او ساخته شد و نام انار کلی بر آن نهاده شد. بازار انار کلی به علت ارزانی و گوناگونی اجناس سنتی چرم جواهرات و پوشاک از پر جاذبه ترین و پر رفت و آمدترین بازارهای شهر به شمار می رود این بازار از یک طرف به خیابان مرکزی لاهور(مال رود) و از سوی دیگر به محله قدیم شهر به نام اردو بازار متصل می باشد. مقبره قطب الدین ایبک در همین بازار قرار گرفته است لازم به ذکر است وی هنگام چوگان بازی از اسب پرت شد و درگذشت همچنین یک معبد قدیمی هندوها در این بازار می باشد.

منار پاکستان

پس از پایان یافتن سلطه امپراتوری بریتانیا بر شبه قاره و بعد از انعقاد قرارداد 1940 میلادی و استقلال هند در سال 1947 میلادی بر اساس ایده ای کشور جداگانه ای برای مسلمانان پاکستان تشکیل و با جدا شدن از هند استقلال پیدا کرد. بدین مناسبت به نشانه یادبود این جنبش در پاکستان مناره و برج زیبایی در زمان ایوب خان در سال 1960 میلادی و در برابر در ورودی قلعه پادشاهی و در میدان وسیعی احداث شد لازم به ذکر است که سرود ملی پاکستان به زبان فارسی می باشد و به خط فارسی بر روی این منار حک گردیده است.

موزه فقیرانه

این موزه در نزدیکی باقی دروازه در بخش قدیمی شهر لاهور واقع شده است این موزه که مجموعه ای از نقاشی های قدیمی از هنرمندان بزرگ حکاکی روی سنگ سکه و نسخه های خطی بسیار قدیمی و نفیس را در خود گرد آورده بود به طور خصوصی و در
یک محل بسیار قدیمی اداره می شد. در حال حاضر این موزه تعطیل شده و اشیای قدیمی آن به محل موزه لاهور انتقال یافته است.

از شهرهای بزرگ پاکستان بر کرانه رودخانه راوی در حدود 650 مایلی شمال غربی کراچی قرار گرفته بازار عمده محصولات کشاورزی منطقه از قبیل برنج گندم شکر و پنبه علاوه بر این مرکز مهم بازرگانی و فرهنگی کشور و محل کارخانه هایی چون سیگار سازی لوازم زندگی قالی پارچه فلزات شیشه گری کفش دارو پلاستیک و کارهای لاستیکی و کائوچویی رنگ و اتومبیل و پایتخت سینمایی پاکستان و مرکز مخابرات و ارتباطات می باشد زیرا چندین بزرگراه اصلی فرودگاه و راه آهن های فعال و مرکز تعمیرگاه های کشتی است کهن ترین و بالاترین مرکز آموزشی کشور و شامل دانشکده حقوق بازرگانی و کالج های شرقی و مراکز آموزشی عبارت است از کالج آیچستون کالج پزشکی و مرکز مطالعات زبان و ادبیات اردو و عربی است.

از گذشته باستانی لاهور مدارک چندانی در دست نیست اما در افسانه ها و اساطیر نکته ها و مطالب جالبی آمده اما تاریخ روشن این شهر از 1022 میلادی روشن است هنگامی که سلطان محمود غزنوی به هند لشکر کشید ناحیه پنجاب را فتح کرد و لاهور پایتخت شرقی وی شد تا این که در 1184 غوریان غزنویان را برانداخته و به شهر لاهور و نواحی پنجاب دست یافتند آنگاه در 1541 لاهور به دست بابر مؤسس سلسله مغولان هند سقوط کرد و تا قرن 18 زیر فرمان مغولان باقی ماند در این سال ها اکبر شاه(1605 – 1566) جهانگیر(27 – 1606) شاه جهان(58 – 1628) و اورنگ زیب(1707 – 1658) بر هند فرمان می راندند و طی این دوران از لحاظ فرهنگی و سیاسی ترقی فراوانی یافت درقرن 18 دوران ویرانی و سقوط لاهور بود و این وضع تا 1767 ادامه یافت و در این احوال سیک ها بر آن فرمانروایی یافته و لاهور را رانجیت سینگ به پایتختی برگزید در 1849 انگلستان بر لاهور چنگ انداخت و پایتخت ایالت خود مختار پنجاب تا سال 1947 یعنی جدایی پاکستان از هند بود.

بناهای با شکوه متعددی از روزگار سلاطین مغول در لاهور به جا مانده است: مسجد پادشاهی که اورنگ زیب در 1673 ساخت و عقیده بر این بود که بزرگترین مسجد در دنیاست. در دوران سایر سلاطین مغول بناهای دیگری از جمله مسجد موتی یا مسجد مروارید با مرمر سفید ساخته شد. بنای یادبود جهانگیر باغ های شالیمار که در 5 مایلی شرق لاهور به وسیله شاه جهان ایجاد گردید مقبره شاعر و فیلسوف اقبال لاهوری در این شهر قرار دارد.

دانشگاه هنر پنجاب واقه در لاهور