| فلوراید یک ماده معد نی طبیعی است که در پوسته زمین وجود داردو در طبیعت به وفور یافت می‌شود. اغلب جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان، فلوراید را به آب آشامیدنی اضافه می‌کنند. مطالعات نشان داده است احتمال بر ضد پوسیدگی دندانها در افرادی که در سنین رشد آب حاوی فلوراید می‌آشامند، یک سوم افرادی است که آب بدون فلوراید می‌آشامند. هر کس باید هر روز فلوراید مصرف کند. فلوراید نه تنها برای کودکان بلکه برای تمام سنین سودمند است. برخی از مردم فکر می‌کنند که بروز پوسیدگی دندان با افزایش سن امری طبیعی است، ولی آیا می‌دانید که این فکر درستی نیست؟ |
استفاده از فلورایدها جهت پیشگیری پوسیدگی
فلوراید به دو طریق از پوسیدگی دندانها جلوگیری می‌کند: فلوراید در استخوانها و دندانهای در حال رشد کودکان تجمع می‌کند و به سفت شدن مینای دندانها قبل از پیدایش آنها کمک می‌نماید. همچنین در سفت شدن
مینای دندان بزرگسالان مؤثر است.
مکانیسم‌های فلوراید
1- خوردن فلوراید سبب ورود آن به عاج و مینای دندانهای رویش نیافته می‌شود.
2- فلوراید مصرفی به داخل بزاق ترشح شده، اگر چه غلظت بزاقی آن کم است، غلظت آن در پلاک زیاد بوده و سبب کاهش تولید
اسید میکروبیال و همچنین باعث و مینرالیزاسیون مینا می‌شود.
3- فلوراید بزاقی در بلوغ مینایی دندانهای تازه رویش یافته نقش دارد.
4- مصرف موضعی فلوراید همه مکانیسم‌های بالا را (به جز ورود در ترکیب مینا قبل از
رویش دندان) سبب می‌شود.
5- موثرترین مکانیسم فلوراید رمینرالیزاسیون مینا است.
6-مینای رمینرالیزه در حضور فلوراید به پوسیدگی‌ها مقاومتر می‌شود.
7-فلوراید کاهش پوسیدگی‌ها در
دندانهای شیری 50-40% و در
دندانهای دائمی 60-50% است.
8-بیشترین تاثیر فلوراید روی سطوح بین دندانی است و کودکان طبقات پایینتر اجتماعی از فواید بیشتری برخوردار می‌شوند (به دلیل مقدار زیاد پوسیدگیهای بین دندانی).
9- فلوراید حفاظتی خوردن فلوراید در تمام طول عمر شخص باقی می‌ماند.
10-مزایای مصرف فلوراید بعد از رویش دندانی هم گزینش شده است.
11-فلوریداسیون آب جامعه موثرترین روش پیشگیری از پوسیدگی است.
12-در مطالعه‌ای که با فلوریده کردن آب یک مدرسه انجام شده، نشان داده شده که دندانهایی که دیرتر می‌رویند (کانین‌ها ، پرومولرها و مولرهای دوم) 2 برابر بیشتر در برابر پوسیدگی محافظت شده‌اند.
محصولات دندانی فلوراید دار
وارنیش‌های فلوراید
- جهت استفاده در کودکان پیش دبستانی، به دلیل راحتی کاربرد و تاثیر برابر با فلوراید موضعی (APF) پیشنهاد می‌شود.
- 3 بار کاربرد به فاصله 10 روز، با کاربرد 4 ماه یکبار تاثیر مساوی دارد.
- کاربرد سالی یکبار سودی نمی‌رساند.
- رنگ آن قهوه‌ای است و پس از 24 -48 ساعت از روی دندان حذف می‌شود.
-مقدار فلورایدی که در هنگام حذف آن خورده می‌شود، تا 3mg بوده و ایمن است.
دهانشویه‌ها و خمیر دندان فلوراید دار
- طبق نظر FAD: در کودکان زیر 6 سال (مگر با هدف کاربرد سیستمیک) مصرف نشود.
- در مناطق با آب فلورید و غیر فلوریده مفید است.
مکملهای خوراکی فلوراید
-استفاده در زنان باردار فایده‌ای به دندانهای فرزندان آنها نمی‌رساند (حداقل در مورد دندانهای دائمی)
-با توجه به غلظت فلوراید آب آشامیدنی تجویز می‌شود.
فلورایدهای موضعی در مطب دندانپزشکی
-سبب کاهش پوسیدگی هم در کودکان و هم بالغین و نیز توقف ضایعات incipiet می‌شود.
- در استفاده موضعی در مطب، ترکیبات حاوی استانوس فلوراید کاهش بیشتری در پوسیدگی‌ها نشان داده‌اند.
-روشهای جلوگیری از بلع فلوراید: وضعیت عمومی بیمار، ساکشن قو، کاربرد مقدار به اندازه فلوراید، تعلیم بیمار در خارج کردن آب دهان تا 1 دقیقه بعد از کاربرد.
- شستن دهان پس از فلوراید تراپی سبب کاهش بلع فلوراید می‌شود ولی رسوب F را در ضایعات اولیه می‌کاهد.
فلوراید موضعی برای استفاده در منزل
- خمیر دندانهای فلوراید: استفاده از خمیر دندانهای با تایید ADA توصیه می‌شود. می‌توان انتظار 25 تا 35% کاهش پوسیدگی داشت. 2 یا 3 بار مسواک زدن بهتر از یکبار در روز است.
- دهانشویه‌های فلوراید: در برنامه‌های روزانه یا هفتگی نظارات شده 35% کاهش پوسیدگی می‌دهد. استفاده خانگی در موارد پوسیدگی ه9ا و یا با احتمال بالا توصیه می‌شود. استفاده روزانه، و استفاده از دهانشویه پس از مسواک با خمیر دندان فلوراید، به ویژه قبل از خواب شب توصیه شده است. دهانشویه جایگزینی برای استفاده مطبی فلوراید نمی‌باشد.
- ژلهای فلوراید: استفاده از ژل خانگی در کنترل پوسیدگیهای حاد یا با خطر بالا کاربرد دارد. ژل به کمک مسواک قبل از خواب و پس از مسواک زدن با خمیر دندان کاربرد دارد. موارد تجویز ژل و دهانشویه شبیه است ولی مزیت آشکاری نسبت به هم وجود ندارد.
مقادیر سیستمیک فلوراید
1) غلظت مطلوب ، با دمای منطقه متغیر است.
2) فلوریداسیون آب موثرترین روش پیشگیری است.
3) 60-50% کاهش پوسیدگی
- مکملهای فلوراید کودکان (فرآورده‌های فلوراید یا فلوراید ویتامین):
1) 60-50% کاهش پوسیدگی
2) وقتی که غلظت فلوراید آب کمتر از 70% بهینه باشد، تجویز می‌شود.
3) نوع همراه با ویتامین در صورت نیاز کودک تجویز می‌شود.
4) میزان تجویز بسته به سن و فلوراید آب دارد.
-نسخه کردن 120mg فلوراید (264mg NAF) بی خطر در نظر گرفته می‌شود.
-بلع مقادیر زیاد فلوراید می‌تواند تهوع، استفراغ، فلوروزیس و حتی مرگ بدهد.
ملاحظات کلی در مصرف فلوراید
کودکان زیر 3 سال
1- به دلیل راحتی و منافع آشکار وارنیش سدیم فلوراید استفاده می شود.
2- وانیش پس از 3-4 دقیقه تبدیل به پوشش سختی می شود ، هر 4 ماه یکبار باید تکرار شود.
3- در کاربرد موضعی نباید از تری استفاده کنیم و به صورت 4/1 فکی کار می‌شود. شستشوی دندانی با آب بلافاصله پس از درمان هر کوارانت توصیه می‌شود.
4- در این گروه سنی از خمیر دندان به اندازه نخود استفاده می‌شود.
فلورایدهای سیستمیک
1- فلوریداسیون آب مدرسه، خانه ، جامعه
2- مکملهای خوراکی فلوراید
- فلورایدهای موضعی در اشکال مختلف
1- کاربرد موضعی در مطب (ژل ، کف یا محلول)
2- خمیر دندانهای فلوراید
3- فلورایدهای با کاربرزد شخصی (دهانشویه ها و پل ها)
مراحل کاربرد موضعی
-استفاده از تکنیک نصف دهان و ساکشن قوی
2- خشک کردن دندانها با پوار
3- کاربرد 4 دقیقه ای در صورت پوسیدگی فعال و 1 دقیقه ای در صورت پوسیدگی غیر فعال
4- کاربرد برای نیمه دیگر دهان
5- بیمار وادار به تخلیه دهان پس از کاربرد می شود. توصیه می شود که تا نیم ساعت بعد چیزی نخورده ، این شاید یا دهانش را نشوید.
6- سیستم های کاربرد موضعی فلوراید شامل سدیم فلونراید 2% ، استانوس فلوراید 8% و APF 23/1% می باشد که نسبت به همه مزایا و معایبی دارند.
دفعات کاربردهای موضعی
1- پوسیدگی حاد: 4 یا 5 بار در طی دوره 4 تا 6 هفته ای ، تکرار کاربرد هر 3 ماه یکبار تا وقتی پوسیدگی‌ها کنترل شود بیمار باید با خمیر دندان فلوراید بلافاصله قبل از فلوراید تراپی مسواک کند.
2- پوسیدگی های متوسط: کاربرد واحد در فواصل 2 تا 3 ماه
3- حداقل یا عدم فعالیت پوسیدگی: کاربرد واحد هر 6 ماه
دندانپزشکی ترمیمی در برنامه کنترل
برای بیمارانی که توصیه‌های کنترل پوسیدگی غیر ترمیمی (فلوراید ، رژیم غذایی و کنترل پلاک) را نمی‌پذیرند، ترمیم حتی کوچکترین پوسیدگی پروکسیمالی تجویز دارد. ترمیم این پوسیدگی باعث حفاظت پالپ می‌شود. ترمیم دندان از میکروارگانیسم‌های دهان کاسته و با ایجاد سطح جونده راحت برای بیمار امکان استفاده از غذاهای سخت و پاک کننده را می‌دهد و بطور غیرمستقیم سبب کاهش پوسیدگی می‌شود.
مباحث مرتبط با عنوان
