| خورشید این منبع عظیم انرژی پیوسته در فعالیت است که اغلب آثار این فعالیتها به زمین می‌رسد. فعالیت لکه‌های خورشید ، توفانهای خورشیدی و زبانه‌های خورشیدی از این فعالیتها هستند. زیباترین صحنه‌ای که ناشی از فعالیت خورشید است و در زمین (اغلب مناطق قطبی) قابل روئیت می‌باشد، شفق قطبی است. |
|
نگاه اجمالی
گاهی توفانهای بزرگی در
جو خورشید رخ می‌دهد، گازهای بسیار داغ از لایه‌های زیرین می‌جوشد و تا ارتفاع زیادی در بالای سطح جریان می‌یابند. در مجاورت لکه‌ها ، ممکن است نوعی از توفانهای خورشید ، به نام
شراره ظاهر شوند. انرژی که شراره در فام سپهر آزاد می‌کند، به صورتی بسیار تماشایی است. در منطقه‌ای وسیع ، جرقه‌هایی زیبا ، روشن و خاموش می‌شوند که هر کدام مانند
آذرخشهای بسیار بزرگی می‌درخشند. شراره تمام انرژی خود را تنها در پنج دقیقه از دست می‌دهد و سپس همه چیز حالت عادی به خود می‌گیرد.
شراره خورشید
شراره ابرهای بزرگی از ذرات باردار را به بیرون از خورشید پرتاب می‌کند. این ذرات با سرعت میلیونها کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنند. در حدود دو روز بعد به مجاورت زمین می‌رسند و برخی از آنها بسوی مناطق قطبی زمین منحرف می‌شوند، زیرا زمین مانند یک آهنربای میله‌ای ،
میدان مغناطیسی دارد و حرکت ذرات باردار که از خورشید می‌رسند، تحت تاثیر این میدان قرار می‌گیرد. ذرات باردار که به طرف قطبها منحرف می‌شوند، با گازهای بخش بالایی جو برخورد می‌کنند. در نتیجه
شبتاب بوجود می‌آید و نور گسیل شده از آن به صورت نمایش زیبا پدیدار می‌شود که آن را
شفق می‌نامیم.
موقعیت شفق
زیباترین نمایش شفقها ، دو سال بعد از حداکثر فعالیت لکه‌های خورشید رخ می‌دهد. هنگامی که شفقها بسیار فعال هستند، در ایران و در اروپای جنوبی یا جنوب ایالتهای متحده آمریکا نیز قابل روئیت می‌باشند، ولی معمولا در مناطق شمالی‌تر ، بهتر دیده می‌شوند. روئیت شفقهای جنوبی در استرالیا بسیار دشوار است.
کمربندهای وان آلن
زمین قادر است که ما را از بدترین جریانهای ذرات پر سرعتی که از چهره برافروخته خورشید پرتاب می‌شوند، حفظ کند. سیاره کوچک ما ، این حفاظت را به کمک یک
سپر مغناطیسی انجام می‌دهد. میدان مغناطیسی ، محفظه‌ای به دور زمین را تشکیل داده است که بیشتر ذرات را منحرف یا در اطراف گرفتار می‌کند. درون آن ، در دو بخش تیوب مانند ، می‌توانند ذرات باردار را به دام اندازند. این حلقه‌ها ،
کمربندهای وان آلن نامیده می‌شوند که به نام کاشف آنها ،
جیمز وان آلن چنین نامگذاری شده‌اند.
زبانه خورشید
در یک
گرفت کلی ، نوعی دیگر از آشفتگیهای خورشید دیده می‌شود، پره‌های زیبایی از گاز در لبه خورشید ظاهر می‌شوند و شکل تاق به خود می‌گیرند. ارتفاع آنها به صدها هزار کیلومتر می‌رسد و بعد دوباره به سطح بر می‌گردند. آنها را
زبانه می‌نامند و به کمک تلسکوپهای مخصوص خورشیدی ، همیشه قابل روئیت هستند.
فعالیت تاج خورشید
تلسکوپهای پرتو ایکس که در
ماهواره‌ها نصب شده‌اند، از تاج خورشید عکسبرداری می‌کنند. تاج ، دمایی در حدود یک میلیون درجه سیلسیوس دارد و به جای
نور مرئی ،
اشعه ایکس منتشر می‌کند. گستردگی تاج تا 1.5 میلیون کیلومتر می‌رسد. شکل آن به دوره یازده ساله فعالیت لکه‌های خورشید بستگی دارد.
وقتی که تعداد لکه‌ها بیشتر است، انحنای
شارهای مغناطیسی خورشید را می‌توان دید که درست حالتی مانند براده‌های آهن در کنار
آهنربا از خود نشان می‌دهند. مناطقی که آهنربای زیاد دارند، در عکسهای پرتو ایکس به‌صورت نقاط روشن دیده می‌شوند. تاج هنگام گرفت کلی خورشید با چشم غیر مسلح قابل روئیت است، ولی با استفاده از تاج نگار که
گرفت مصنوعی ایجاد می‌کند، می‌توان همیشه آن را دید.
مباحث مرتبط با عنوان
