آیة الله علامه سید محمد حسین طباطبایی در سال 1321 قمری برابر با 1281 شمسی در یک خانواده روحانی در شهر
تبریز چشم به جهان گشود.
در سن پنج سالگی مادر و در سن نه سالگی پدر خود را از دست داد و با برادرش سید محمد حسن، تنها ماند. آن ها از طرف پدر از اولاد
حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام و از طرف مادر از اولاد
حضرت امام حسین علیه السلام هستند.
آبا و اجداد علامه طباطبایی همگی تا چهارده پشت از علمای اعلام بوده اند.
نسب ششم ایشان که آقا میرزا محمد علی قاضی است، قاضی القضاة منطقه
آذربایجان بوده و از اجداد عارف بزرگ،
آیة الله میرزا علی آقای قاضی نیز می باشد. لذا این دو مرد بزرگ از عموزادگان هم هستند.
علامه محمدحسین طباطبایی بعد از فوت پدر به دست بزرگان خانواده اش تربیت گردید.
دروس مقدماتی حوزه را در تبریز به پایان برد و در سال 1304 شمسی که حدودا 25 سال داشت، به همراه برادرش به
نجف اشرف عزیمت کرد.
این دو برادر ده سال نیز در نجف مشغول تحصیل بودند و طی این مدت از محضر
اساتید بزرگی مانند آیه الله کمره ای، آیه الله حجت، آیه الله سید علی قاضی بهره مند شدند.
به علت ضیق معاش و مشکلات مادی و نرسیدن مقرری آن ها از تبریز، مجبور شدند به
ایران بازگردند و در قریه شاه آباد تبریز به کشاورزی و زراعت مشغول شدند.
البته این مشغله موجب نشد که علامه تحصیل و تتبعات علمی خود را کنار بگذارد.
پس از ده سال اوضاع زندگیشان تا حدودی سامان گرفت و همین امر موجب شد تا علامه تصمیم بگیرد که به
قم مهاجرت کند. هدف اصلی علامه از این هجرت، حفظ حوزه علمیه از گزند شبهات و آفات عقیدتی بود که در آن زمان در میان جامعه نفوذ زیادی یافته بود.
در قم به تدریج شاگردانی گرد وی جمع شدند و به کسب معارف اسلامی و
فلسفی پرداختند. علامه نیز در علوم مختلف به تدریس می پرداخت و تشنگان معرفت را سیراب می نمود.
در حقیقت باید گفت که رونق دوباره حوزه علمیه قم از همین زمان آغاز گردید.
از شاگردان علامه که در محضر وی تربیت شدند می توان
شهید مطهری،
شهید بهشتی،
آیت الله حسن زاده آملی،
آیه الله جوادی آملی را نام برد و البته تعداد شاگردان این مکتب، به مراتب بیش از این ها است.
علامه طباطبایی در دوران عمر پر ثمر خود آثار ارزنده ای نیز بر جای گذاشتند که معروفترین آن ها
تفسیر المیزان نام دارد.
این عالم ربانی سرانجام در صبح یکشنبه هجدهم محرم الحرام سال 1402 هجری قمری برابر با بیست و چهارم آبان 1360 شمسی در سن 81 سالگی در شهر قم دیده از جهان فرو بست.
مدفن شریفش در حرم مطهر
حضرت فاطمه معصومه قرار دارد.
در ادامه همین مطالب و برای آگاهی بیشتر، نگاه کنید به:
منابع
- مهر تابان، صفحه 13، 21، 23
- دریا عرفان، صفحه 58
