شریعت دارای دو معنی عام و خاص می باشد.
- در معنای عام مترداف کلمه دین می‌باشد و گاهی به جای آن به کار می‌رود ، مثلاً گفته می‌شود شریعت اسلام که منظور دین اسلام می‌باشد.
شریعت در معنای عام به معنی
ایمان به مبادی غیبی است از روی کمال خلوص قلب و صفای نیت و تمام پیامبران مردم رابه آن دعوت می کردند و هیج اختلافی در این اساس میانشان نیست و لذا دراین معنا با مفهوم دین یکی است.
- در معنای خاص عبارتست از احکام و دستورات و عبادات و اخلاقیاتی است که هر پیغمبر می آورد. شریعت در معنای خاص با مفهوم دین متفاوت است .
شریعت هر پیغمبری بر حسب مقتضیات زمان و مکان و
امت و
قوم او با شریعت دیگری فرق می‌کند.
در طول تاریخ دین، شریعت های گوناگونی از جانب خداوند نازل گردیده است و این شریعت چنانکه از
قرآن کریم و
احادیث اسلامی بر می آید، پنج شریعت
نوح علیه‌السلام،
ابراهیم علیه‌السلام ،
موسی علیه‌السلام ،
عیسی علیه‌السلام و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم بوده است (قرآن آیات 13 شوری، بقره 213 ).
بر این اساس همه کسانی که تا قبل از آمدن شریعت جدید و یا پس از آمدن آن و قبل از آگاه شدن به آن، به شریعت الهی پیشین عمل کرده اند ، همان
صراط مستقیم حق را پیمود اند و اهل سعادت و نجات می باشند، اما پس از آمدن شریعت جدید چون شریعت پیشین،
نسخ گردیده است، راه نجات، منحصر در پیروی از شریعت جدید است و عمل به شریعت پیشین با آگاهی از شریعت جدید، پذیرفته نخواهد بود.
- قرآن کریم در این باره که شریعت حق، جز از طرف خداوند نازل نمی‌شود و شریعت مشرکان، شریعتی است که مورد اذن و خواست الهی نیست، می فرماید:
« ام لهم شرکاء شرعوا لهم من الدین مالم یأذن به الله ، شوری ، 21،» « آیا آنان خدایانی دارند که بر ایشان دینی را تشریح کرده اند که مورد اذن خداوند نیست؟» .
- از آنجا که همه شرایح الهی، بر صراط مستقیم توحید استوار گردیده اند، یکی از شرایط ایمان به نبوت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، ایمان به نبوت های پیشین است (بقره آیه 136) و حتی یادآور می‌شود که اگر مشرکان و اهل کتاب نیز به نبوت های همه پیامبران ایمان بیاورند، هدایت خواهند شد، (بقره 137).
منابع
- تفسیر المیزان، ذیل آیه 213 بقره
برای مطالعه تکمیلی بخوانید
