مقدمه
بطور کلی جو بهرام در مقایسه با
جو زمین از پیچیدگی بسیار کمتری برخودار است. زیرا در مریخ
اقیانوسی وجود ندارد تا روی
دما و رطوبت اثر گذارد و افزون بر آن جو بهرام لایه‌ای است بسیار نازکتر و رقیقتر از
جو زمین ، به همین مناسبت به زودی گرم می‌شود و به سرعت دمای خود را از دست می‌دهد. جو مریخ کمتر از
فشار جو زمین است و با فشار جو در ارتفاع سی هزار متری سطح زمین برابری می‌کند. بدیهی است چنین فشاری به از دست رفتن تعادل و ایستائی مایعات کمک می‌کند و با جابجائی سطحی مواد ، گرد و غبار شدیدی را در جو پیرامون بهرام پراکنده می‌سازد.
ترکیبات جو بهرام
جو زمین شامل ۷۷ درصد
نیتروژن و ۲۱ درصد
اکسیژن است. درحالی که در جو مریخ ۹۵ درصد
دی اکسید کربن و فقط ۲۰ درصد اکسیژن وجود دارد و بین 1 تا 2 درصد دیگر را هم
آرگون اشغال نموده و بقیه به مقدار کمی بخار آب ، مونواکسید کربن و اکسیژن و
اوزون اختصاص یافته است. آیا فقط یک کپسول اکسیژن و یک ماسک ما را روی مریخ نجات خواهد داد؟ خیر. جو سیاره سرخ بسیار رقیق است، بطوری که بر سطح سیاره فشار جوی معادل یک صدم فشار جو زمین در سطح دریاست. اگر
لباس فضایی مناسبی نپوشید که فشار هوای طبیعی را ایجاد کند، ارگانهای درونی بدن ما به دلیل فشار درونی که داریم باد می‌کنند. علاوه بر این جو مریخ محافظ خوبی در برابر تابشهای مرگبار فضایی نیست و طی مدتی نه چندان دراز این تابشها می‌تواند اثرات جبران ناپذیری بر بدن انسان بگذارد. پس باید لباس مخصوصی را به همراه داشت.
منشأ ترکیبات جوی
گازهای جو بهرام همانند زمین از رها شدن گازهای درونی که عامل اصلی آن
آتشفشانی است، تولید گردیده‌اند. وجود کلاهکهای سفید قطبی نشانه‌ای از موجودیت بخار آب در جو سیاره مزبور است. پژوهشهای به عمل آمده ، نشان می‌دهد که کلاهک قطب شمال از یخ آب و کلاهک قطب جنوب از یخ دی اکسید کربن تشکیل یافته است. چگونگی این اختلاف هنوز به درستی روشن نیست، شاید توفانهای غبارآلود با دیو بادهای مریخ که در نیمکره جنوبی تولید می‌کردند و بسوی نیمکره شمالی روان می‌شوند. پدید آورنده این وضعیت باشند. جو مریخ برخلاف زمین فاقد لایه محافظ اوزون است و در نتیجه سطح آن در برابر
تشعشعات فرابنفش خورشیدی بی پناه مانده و
اکسیداسیون مواد سطحی را باعث گردیده است.
بررسیهای انجام شده نشان می‌دهد که جو بهرام در گذشته دور بسیار انبوه‌تر و متراکم‌تر از جو امروزی بوده و فشار آن با فشار جو زمین برابری می‌کرده است. وجود گازهایی چون
کریپتون ،
آرگون و
نیتروژن مؤید این گمان بوده و همچنین خشک رودها و سیلهای موجود در سطح سیاره وجود آبهای سطحی را یادآور می‌گردند.
مشخصات فیزیک مریخ
مریخ ،
سیاره سرخ ، چهارمین سیاره نزدیک به
خورشید است. مریخ شباهتهای زیادی با کره زمین دارد. روزهایش کمی از روزهای زمین بلندتر و الگوی فصلهایش شبیه به الگوی فصلهای زمین است، با این تفاوت که طول فصلهایش دو برابر طول فصلهای زمین است.
ابر ، آتشفشان ، دره ، کوه ، صحرا و قطبهای سفیدی که در فصول مختلف بزرگ و کوچک می‌شوند، همانند زمین در مریخ نیز یافت می‌شوند. مریخ سیاره‌ای خشک و سرد است که در آن حیات وجود ندارد، سطح مریخ مملو از صخره بوده و پوشیده از غباری قرمز رنگ است. بالاخره اینکه مریخ دارای جوی رقیق و سمی است.
|
|
دیموس
دیموس با قطری حدود 13
کیلومتر (8مایل) کوچکتر از
قمر دیگر مریخ (فوبوس) است.<br>
|
فوبوس
فوبوس دارای قطری به اندازه
22 کیلومتر (14 مایل) بوده
با فاصله میانگین 9400 کیلومتر
(5840مایل) به دور مریخ می‌چرخد.
|
مریخ دارای دو قمر کوچک به نامهای
فوبوس و دیموس است. از شکل نامنظم و سیب زمینی مانندشان پیداست که این اقمار
سیارکهایی بوده‌اند که گرفتار میدان جاذبه مریخ شده و در مدار این سیاره قرار گرفته‌اند. در سطوح هر دو قمر گودالهایی دیده می‌شود.
|
|
نقشه اسکیاپارلی
در سال 1877، اسکیا پارلی نقشه
خطوطی که تصور می‌کرد روی
سطح مریخ دیده است را ترسیم کرد.
|
جووانی اسکیاپارلی (1910-1835) ، ستاره شناس ایتالیایی ، چنین تصور کرد که اشکال زاویه داری روی سطح مریخ دیده و آنها را کانال (گذرگاه) نامید. این کلمه به اشتباه ، آبراه ترجمه شد و باعث شد تا مردم باور کنند که مریخیها برای انتقال آب از کانالهای آبی استفاده می‌کنند. همچنین ، تصور می‌شد که نواحی تیره در اندازه‌های مختلف محل رشد گیاهان هستند که با تغییر فصول سال تغییر می کنند. امروزه می‌دانیم که آن گذرگاهها نوعی خطای دید بوده و آن نواحی تیره نیز صخره‌هایی هستند که هنگام از بین رفتن غبار قرمز رویشان ، آشکار می‌شوند. مریخ سیاره ای است که بیشترین شباهت را با کره زمین دارد، هر چند که اندازه‌اش نصف اندازه زمین است. روز مریخی (فاصله دو طلوع خورشید) فقط 38 دقیقه از روز زمینی طولانی‌تر است. همچنین ، انحراف محور مریخ 1.7 درجه بیشتر از انحراف محور زمین است.
مباحث مرتبط با عنوان
