پس از آن که مردم با
امام علی علیه السلام،
بیعت کردند، عملکرد او در تقسیم
بیت المال و عزل و نصب فرمانداران، خشم عده‌ای را برانگیخت.
طلحه و
زبیر که با علی علیه السلام بیعت کرده بودند، آرزوی فرمانداری
بصره و
کوفه را در سر داشتند، ولی علی علیه السلام با درخواست آنان موافقت نکرد. آنها نیز به بهانه زیارت خانه خدا،
مدینه را به سوی
مکه ترک کردند.
از طرف دیگر،
بنی امیه که در دوران
عثمان، به گرفتن امتیازات ویژه خو کرده بودند، در حکومت امام علی علیه السلام دستشان از بیت المال کوتاه شده بود. برای همین پس از غارت مقدار زیادی از بیت المال در مکه گرد آمدند و همراه با طلحه و زبیر
عایشه، همسر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، را دوره کردند. آن‌گاه با استفاده از بیت المالی که غارت کرده بودند، سپاهی تشکیل دادند و بصره را تصرف کردند.
امام علی علیه السلام برای سرکوب آنها رهسپار بصره شد و در نبردی که میان دو سپاه در گرفت، امام علیه السلام پیروز شد. گروهی از سران ناکثین
(1) (از جمله طلحه و زبیر) کشته شدند، برخی نیز به اسارت در آمدند که امام، آنان را بخشید.
در این نبرد عایشه سوار بر شتر بود، سپاه ناکثین گرد شتر او جمع بودند و این شتر حکم پرچم آنها را داشت. از این رو این جنگ به جنگ جمل (شتر نر) شهرت یافت. جنگ جمل در یکی از محله‌های بصره به نام
حزیبه رخ داد و بیش از یک روز طول نکشید: روز یکشنبه، هجدهم جمادی الاولی سال 36 هجری قمری.
1. ناکث به معنای کسی است که رشته‌ها را پنبه کند و بافته‌ها را از هم بگسلد. از این رو به افراد پیمان‌شکن ناکث می‌گویند. از آن جا که بسیاری از سرمداران جنگ جمل، اندکی پیش از آن، بیعت کرده بودند، حضرت علی علیه السلام آنان را ناکث نام نهاد.
منابع:
- سیره پیشوایان، ص 82، فروغ ولایت
مراجعه شود به:
