مقدمه
در بین
سیارات منظومه شمسی تنها زمین برای زندگی و حیات مناسب است. یکی از علل آن اندازه صحیح این سیاره است. در سیارات بزرگ نیروی جاذبه به قدری زیاد است که تراکم بیش از حد اطراف آنها شده و در نتیجه
نور خورشید که منبع حیاتی است به سطح آنها نمی‌تابد. از طرف دیگر در سیارات کوچکتر از زمین نیروی جاذبه به قدری کم است که
اکسیژن در اطراف آن باقی نمی‌ماند. درجه حرارت
سیاره ونوس که همسایه زمین و به خورشید نزدیک است به قدری زیاد است که آب نمی‌تواند در سطح آن به صورت مایع باقی بماند.
حیات در پروتروزوئیک
اولین آثار
جلبکهای آبی در بالتیک یافت شده است. شکل آن کیسه‌ای کوچک و کوتاه است. نام این فسیل ،
کورسیوم انیگماتیکم بوده و سن آن را مربوط به 3000 سال قبل می‌دانند. اگر تیارکها که از
فسیلهای میکروسکوپی گیاهی هستند که در این زمانه شناخته شده‌اند. این فسیلها در
رسوبات دریایی یافت شده‌اند و جزء گیاهان اولی بوده است.
حیات در پالئوزوئیک
از گیاهان بی‌گل
نهانزاوان آوندی در این دوران توسعه فراوان داشته‌اند.
گیاهان گلدار نیز در اواخر
دونین و اوائل
کربونیفر ظاهر نموده‌اند. گیاهان خشکی از جمله نهانزاوان آوندی در دونین توسعه یافتند. به همین سبب دوران دیرینه زیستی را به اسم دوران نهانزادان آوندی می‌نامند. میان گیاهان سه تیره
دم اسبیان ،
پنجه‌گرگیان و
پته‌ریدوفیتها در دونین شناخته شده‌اند. رشد و توسعه گیاهان در دوره کربونیفر به حداکثر رسید. آثار توسعه زیادی در دوره کربونیفر بر جای مانده‌اند.
حیات در مزوزوئیک
نهانزاوان آوندی که در
دوران پالئوزوئیک توسعه زیاد داشتند در این دوران رو به نقصان گذاشته ولی در عوض
بازدانگان و
نهاندانگان از گیاهان مهم این دوران به شمار می‌روند.
حیات در دوره تریاس
جلبکها از مهمترین
گیاهان دریایی دوره تریاس می‌باشند که آثار آنها در رسوبات آهکی اروپا و اطراف مدیترانه وجود دارد. نهاتراوان آوندی بخصوص
سرخسها در این دوره فراوان بوده‌اند. لازم به ذکر است که در تریاس به علت وجود آب و هوای خشک برای رشد و توسعه گیاهان مناسب نبوده است.
حیات در دوره ژوراسیک
رادیولرها و
روزنه‌داران از میکروفسیلهای شاخص ژوراسیک هستند.
حیات در دوره کرتاسه
گیاهان نهاندانه در
دوره کرتاسه ظهور و توسعه یافته‌اند. بنابر این تمام گروههای گیاهی از این دوره به بعد وجود دارند. آب و هوای دوره کرتاسه گرم و ملایم بوده است. وجود فسیلهای گیاهی شبیه
انجیر در نواحی شمالی نشاندهنده آن است که در این دوره قسمتهای شمالی از
یخ پوشیده نبوده است.
حیات در دوران سنوزوئیک
در میان گیاهان
دوران سنوزوئیک جلبکهای آهکی از اهمیت خاصی برخوردار هستند که در بیشتر رسوبات دریایی به حالت
فسیل دیده شده‌اند. از
گیاهان تک لپه تیره نخلها و از
گیاهان دولپه درختان بید ، مو ، تبریزی و انجیر به حالت فسیل شناخته شده‌اند. وجود انواع
گیاهان گلدار نشاندهنده تغییرات درجه حرارت در 10میلیون سال گذشته است و تعداد این گیاهان با معدل درجه حرارت رابطه مستقیم دارد. وجود گیاهان مختلف در جنوب آلاسکا بیانگر اینست که معدل حرارت سالیانه در اثر سن میانی حدود 22 درجه سانتیگراد بوده است.
حیات در نئوژن
تغییرات آب و هوایی باعث پیدایش گروههای جدید گیاهی در خشکی شد. مثلا گیاهان علفی مثل
کاهو و
آفتابگردان که در آب و هوای سرد و خشک رشد می‌کنند، از اوائل نئوژن گسترش یافتند. از این گیاهان حدود 1300 گونه تاکنون شناخته شده است. در طول عمر
دوره نئوژن مهمترین تغییرات حیاتی از قبیل گسترش چمنزارها ،
علفهای هرز اتفاق افتاده است.
کوارترنری
بطور کلی گیاهان کوارترنری شبیه به گیاهان دوره نئوژن و گیاهان امروزی بوده‌اند. در موقعی که یخچالها توسعه یافته‌اند گیاهان مشخص سرد مانند
بید و گیاهان علفی توسعه پیدا کردند. برعکس در مواقع ذوب یخچالها گیاهان نواحی گرم مانند
ماگنولیا در آمریکا دیده شده‌اند.
مباحث مرتبط با عنوان
