برلن

شهر بزرگ و پایتخت آلمان است در حداقل 2000 سال پیش مردم اسلاوی در منطقه کنونی برلن می زیستند در 900 میلادی که قلمرو آنپراتئران آلمانی در اروپای غربی گسترش یافت و مرزهایشان به سوی شرق تا رود اودر رسید و کوچندگان آلمانی منطقه جدیدی را تصرف کردند و روستای برلین در ساحل شرقی رود اسپری در سده 1200 رشد کرد و مردمش ماهیگیر و پیله ور بودند.

در 1235 به صورت روستایی بود که در جنوب رود شپره قرار داشت شمال رود شپره روستای کولین وجود داشت که در 1307 برلین و کولین به هم پیوست آن گاه به اتحادیه هانسائی پیوست و رفته رفته از شهرهای مهم و سرانجام از 1701 پایتخت پروس و از 1871 پایتخت آلمان گشت. از این پس برلن رو به پیشرفت نهاد در 1740 حدود 100000 نفر جمعیت داشت و برلن از 1760 به تصرف اتریشی ها و در 1855 به چنگ فرانسوی ها و در 1945 به دست متفقین افتاد و در 1948 روس ها برلن را به دو قسمت غربی و شرقی تقسیم و بخش شرقی آلمان را که زیر نفوذ روسیه بود ملحق کرد تا اینکه روس ها در 1961 به دور برلن شرقی دیوار کشیدند ولی بعد از فروپاشی شوروی دیوار برداشته شد و برلن یکی و بعد از مدتی پایتخت هر دو آلمان شد.

با گسترش و به هم پیوستن دو شهر کوچک شهر بزرگتر برلن پدید آمد. شهر قدیمی تر کلن که جزیره ای در رود اسپری قرار داشت و شهر برلن که بر کرانه شمالی رود واقع بود از شهر کلن برای نخستین در سال 1237 و از شهر برلن در 1244 سخن به میان آمده است. در 1307 به موجب عهدنامه ای شهر کلن و برلن به هم پیوستند و یکی از مهمترین شهرهای آلمان و به صورت یک شهر آزاد این امپراتوری در آمد. در جریان جنگ های سی ساله 48 – 1618 برلن آسیب فراوان دید و مردم دسته دسته از شهر کوچ می کردند و شهر به صورت نیمه متروک در آمد.

میان سالهای 83 – 1658 حصارهای بر گرد برلن – کلن ومنطقه جدید فردریش سوردر کشیده شد که 13 برج داشت در خارج این منطقه نیز دو محله مسکونی جدید به سبک دوره رنسانس بر اساس شبکه ای شطرنجی شکل گرفت یکی از این محلات که از 1674 رو به گسترش نهاد به نام تینز اشتات و محله دیگر فردریش اشتات نام یافت که از 1688 به بعد پدید آمد این هر دو محله به وسیله خیابانی به التشتات متصل شدند که خیابانی مصفا و مشجر بود رفته رفته در هر دو سوی این خیابان ساختمانهایی ایجاد گشت به طول حدود یک مایل و به عرض 198 پا و مانند خیابان شانزه لیزه بود و کاخ سلطنتی را به دروازه شهر براندنبورگ متصل می کرد.

وجود هر دوی این خیابانها سبب گردید که منطقه غربی هر دو شهر برلن و پاریس به محلات اعیان نشین بدل شوند.

شهر برلن در اواخر قرن 18 با جمعیتی بالغ بر 60000 نفر در منطقه ای به وسعت دو مایل مربع قرار داشت که محدوده گمرکی شهر محسوب شده و بدین ترتیب منابع بازرگانی و صنعتی شهر را حفظ کرد. این محدوده جدید مساحت شهر را به پنج و یک چهارم مایل مربع افزایش داد. در همین ایام هر دو محله تینز اشتات و فردریش اشتات توسعه یافته و کار تخریب حصار دفاعی آغاز شده بود و محلاتی جدید در شمال و شرق شهر شکل می گرفتند طی قرن 19 شهر با سرعتی زیاد به لحاظ اقتصادی توسعه یافت.

از لحاظ اهمیت دومین شهر قاره اروپا به شمار می رود کل مساحت این شهر بیش از 900 کیلومتر مربع است. جنگلها و دریاچه ها در گوشه و کنار آن وجود دارد.

از لحاظ تولیدات صنعتی مقام مهمی دارد علاوه بر این بنادر و خط راه آهن و چندین فرودگاه این شهر به فعالیت دائم مشغول است.

طبق تصمیم کنفرانس پوتسدام برلن به چهار منطقه اشغالی روسیه آمریکا فرانسه و انگلستان تقسیم شد. از چهار دولت مذکور برلن به وسیله حکومت نظامی اداره می شد تا اینکه در 15 ژوئن سال 1948 روس ها برلن را به دو قسمت مجزا تقسیم کردند برلن به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شد و برلن شرقی پایتخت توده ای جمهوری آلمان شرقی و برلن غربی در تصرف آمریکا انگلیس و فرانسه بود که به وسیله دالان هوایی سپاهیان آمریکایی از خاک آلمان شرقی می گذشتند و به برلن غربی وارد می شدند.

شهر بزرگ برلین بزرگترین شهر آلمان است از شهرهای بزرگ جهان به شمار می رود این شهر قرنها یک برلین متوسط بوده اما شهر در واقع کمتر از 100 سال پیش رشد کرده و شهر بزرگی شده است اکنون برلین یکی از 25 شهر بزرگ جهان است.

فهم و درک اینکه چرا برلین در طول زمان یک شهر بزرگ شده بود دشوار نیست در قسمت شمال آلمان زمین پستی هست که به دریای شمال و بالتیک می رسد قسمت جنوب اساساً‌ سرزمین بلندی است بسیاری از شهرهای آلمان در طول ساحل رشد و عظمت یافت. آنها ناوگان ماهیگیری را با خارج می فرستادند کشتی ها کالاها را از سرزمین های دیگر حمل می کردند سایر شهرهای آلمان در جایی رشد و عظمت یافته است که نقطه اتصال و تقاطع زمین های بلند با زمین های پست و خاک آن نیز غنی است محصولات سرزمین های بلند و تجارت برای کالاهای سرزمین های پست و قسمت سرزمین های خوبی برای کشاورزی نسیت خیلی از آن جاها باتلاقی است.
اما در زمانی طولانی اقدام به زهکشی و خشکانیدن باتلاقهای زمین های اطراف برلین گردید خیلی از این زمین ها زهکشی و اراضی خوب کشاورزی شد.

پیش از سال 1871 تعدادی ایالات خیلی کوچک جداگانه در امان بود در آن سالها آنها متحد و متصل شدند و به صورت یک ملت قوی واحد در آمدند برلین پایتخت شد البته از هنگامی که پایتخت قرار داده شد رشد پیدا کرد یک کانال میان رود الب و اودر حفر گشت که به رشد و عظمت برلین خیلی کمک کرد. از کانال میان بر کشتی ها توانستند به دریای شمال و دریای بالتیک به برلین برسند.
شیاد بیشتر عظمت و اهمیت آلمان با تغییر شکل دادن از کشوری کشاورزی به کشوری صنعتی مربوط باشد برلین جا و محلی خوب برای صنعتی شدن بود

هنگامی که برلین شروع به رشد کردن نمود رشدش خیل سریع بود. راه آهن ها همه به برلین مستقیماً‌ منتهی شد و کارخانه ها شروع به ساختن ادوات و ابزارآلات و مواد شیمیایی و پارچه نمود. ساختمانهای دولتی بسیار یرافراشته و ایجاد گردید.

رایشتاگ

محل مجلس و پارلمان آلمان در دوره امپراتوری و روزگار جمهوری وایمار در دوره جمهوری یک نفر نماینده برای ورورد به پارلمان به 6000 رای نیاز داشت تعداد اعضاء پارلمان از 475 تا 600 نفر بود. مردان و زنان بیش از 20 سال می توانند برای انتخاب نمایندگان مورد علاقه خود رای بدهند در دوره حکموت وحشت هیتلر رایشتاگ قدرت خود را از دست داد پس از جنگ جهانی دوم مدتی تا برداشتن دیوار برلین مجلس آلمان غربی معروف به بونداستاگ بود.

فیلارمونی

برلن از 1960 تا 1963 بوسیله هانس شارون ساخته شد این تالار محل برگزاری کنسرت نمونه ای از آثار جنبش اکشپرسیونیسم و معماری ارگانیک است. در آن شنوندگان گرداگرد ارکستر می نشینند و بر اساس قوانین آکوستیک طراحی شده است.

بام ها و سقف های منحنی آن چادر بزرگ بیابانگردان بزرگ را تداعی می کند شکل خارجی بنا را مقتضیات داخلی تعیین کرده است.

رایشتاگ در پهنه ای شنی در پیچ رودخانه ای اشپیری جای دارد. فردریک کبیر(شاه سرباز) به سربازانش اجازه می داد در این مکان تمرین نظامی کنند. این مکان نقطه آغاز پرواز بالن هوای گرم مون گلفیه در 27 سپتامبر 1799 بوده است. در نیمه سده 19 که بنگاه کرول درهای کاخ تفریحی را در غرب این مکان گشود این نقطه اهمیت خود را از دست داد. اما پس از چندی آن را برای رایشتاگ خواستار شدند.

از زمان بینانگذاری امپراتوری آلمان(رایش) در سال 1871 که برلین به شهری بزرگ تبدیل شد پارلمان گاه در یکی از بالهای کارخانه چینی سازی کونیگ لیش(کاپ ام) تشکیل می شد تهدید به بیرون ریختن همه چینی ها به خیابان کارخانه را واداشت تا آنجا را به قانونگذاران واگذار کنند و تا ساخته شدن بنایی به جای کارخانه ساختمانی در خیابان لایپزیک در اختیار آنان نهاده شد.
آنچه برلین بدان نیاز داشت بنایی برای مجلس نمایندگان بود.

نخستین مسابقه طراحی ساختمان مجلس نتیجه دلخواه را به همراه نداشت پس مسابقه دیگری انجام شد و این بار پال ویلوت از فرانکفورت برنده شد مبلغ سی میلیون مارک زر که از اوان جنگ فرانسه بدست آمده بود برای ساختن بنایی بر اساس طرح یک کخ دوران رنسانس ایتالیا کنار گذاشته شد این کار ویلوت با چشم هم چشمی های همکارانش و دخالتهای پیوسته امپراتور آسان نبود او بارها طرحهایش را اصلاح کرد اما زمانی که ساختمان سرانجام به پایان رسید باز هم نتوانست تایید به اتفاق آراء را کسب کند.

ستایش کنندگان این بنا آن را آیینه تمام نمای جنبشی مردمی و نیرومند که امپراتوری آلمان را پدید آورد می نامند. اما بدگویان آن کم نبودند امپراتور ویلهلم دوم به این بنا اعتراض کرد و آن را لانه میمون رایش خواند یکی دیگر از خرده گیران گونه ای پیش بینی تاریخ بود. درست همانند سرشت رایشتاگ که آیینه ملت آلمان بود.

در تاریخ 9 نوامبر 1918 فیلیپ شایدمان یکی از سوسیال دمکرات ها کنار یکی از پنجره های کتابخانه رایشتاگ ایستاد و آلمان را جمهوری خواند. 15 سال پس از آن رئیس جمهور هیندنبورگ به دنبال آتش سوزی رایشتاگ که انگیزه آن را هیچگاه نه تاریخ نویسان و نه بزه شناسان روشن نکردند قانون مارشال را اعلام کرد بنا به فرمان هیندنبورگ کلیه حقوقی که قانون اساسی وایمار تضمین می کرد لغو شد و به هیتلر چراغ سبزی داده شد تا مخالفان سیاسی خود را آزار دهد. در آخرین هفته های جنگ جهانی دوم رایشتاگ در بمباران هوایی ویران شد دو سرباز ارتش سرخ پرچم شوروی را در30 آوریل 1945 بر آن چه که از رایشتاگ به جا مانده بود برافراشتند و این گواهی سخت بر نابودی اعتماد به نفس آلمان بود. با آن که در دهه 60 رایشتاگ را بازسازی کردند اما همچنان بی استفاده ماند که نشانه ای از آلمان تقسیم شده بود در پی اتحاد دو آلمان نخستین نشست مشترک انتخابات آزاد پارلمان در 17 ژانویه 1991 در رایشتاگ برگزار شد این لحظه تاریخی یادآور آرزوی قلبی شهردار پیشین برلین هاینریش آلرتس بود که می گفت ما پایتخت جنگ بودیم و اکنون می توانیم پایتخت صلح باشیم مدینه فاضله؟
چگونه می توانیم در مدینه فاضله زیست کنیم؟
رایشتاگ می توانست تجسمی از این آرزو باشد.
رایشتاگ زیر پوشش هنرمند دوئوکریستو و ژان کلود بنابر طراحی نورمن فوستر معمار بریتانیایی بازسازی شد. اما بار دیگر خرده گیران برلین صدایشان را بلند کرده گنبد فوستر را با بمب و موشک بی سر نامیدند هر چند سخت ترین و تندترین خرده گیریها هم نمی تواند امید به آینده ای آرام و صلح آمیز را از میان ببرد.

آموزش در برلین

گذشته از تعلیمات اجباری دوره دبستان در مقاطع تحصیلی بالاتر جوانان بسیار به تحصیل اشتغال دارند در سطح دانشگاه، دانشگاه برلین شهرت جهانی و اینک بیش از 61 هزار دانشجو دارد. دانشگاه تکنولوژی با 38 هزار و دانشگاه هومبولت 19 هزار دانشجو دارند. از این گذشته کالج های متعدد و انستیتوهای تخصصی در این شهر فعال هستند.

پارک ها

در قرن 18 و 19 شاهان پروس و امپراتوران آلمان پارک های جالبی برای زیبایی کاخ های خود پدید آوردند تا چشم اندازهای آن بر جلوه کاخهای آنان بیفزاید در کاخ سلطنتی برلین و لقامتگاه زمستانی که هر دو در جریان جنگ جهانی دوم ویران گشت. جاده شاه به برلین پارک های کاخ گلیان ایکه شامل یک چشم انداز پارک و ساختمانهای سبک گوتیک کاخ های برلین را در میان گرفته اند بلوار دن لیندن به باغ وحش منتهی می شود در موزه جزیره تعدادی باغ هایی وجود دارد که موزه را در میان گرفته و جزیره را به جایی جالب برای دیدار کنندگان در آورده است. دریاچه های بسیار در شهر قرار دارد و رودها از میان شهر می گذرند که مناظر دیدنی دارند.
برلین را پایتخت موسیقی گفته اند چه در این شهر اوپراخانه ها پنج ارکستر دیگر که شهرت جهانی دارد در برلین فعال است در هر گوشه شهر یک محل دیدنی اعم از موزه اپراخانه و مراکز هنری دیگر دیده و مورد استفاده عام واقع می شود.

کتابخانه ها و موزه های برلین

برلین مرکزی و کتابخانه ناحیه ای و کتابخانه ایالتی از اهمیت بسیار برخوردار است و این کتابخانه دولتی در 1995 در این محل استقرار یافت. در این کتابخانه کتابهای علمی و فنی و عناوین بسیار دیگر وجود دارد که در خدمت رسانی علاقه مندان هستند.
گالری جدید شامل آثاری از هالس رامبراند و ورمر و قرن بیستم است. هنر آلمانی به ویژه پرتره ها و چشم اندازهای شهری که به وسیله جرج کرسز و اتودیکس پدید آورده شده می باشد از این گذشته در موزه ها و گالری های برلین آثار عتیقه از جمله هنر اسلامی و حتی از سال 160 ق .م و آثار بابلی رومی در موزه جزیره نگهداری میشود که در میان دو رود در برلین قرار دارد.