امپراتوری مالی
|
مسجد جنه
در شهر جنه مسجدی وجود دارد که
متعلق به دوران امپراتوری مالی است .
|
در اوایل قرن سیزدهم ،امپراتوری نیرومند بازرگانی مالی در
غرب آفریقا ظاهر شد . منسی (پادشاه) مالی مسلمانان بود و بسیاری از اهالی مالی هم مسلمان شدند . پایتخت آنها ، تیمبوکتو تبدیل به مرکز علمی و بازرگانی مسلمانان شد . بازرگانان با کاروانهای شتر که
طلا ، دانه
کولا و بردگان را حمل می کردند ، به آنسوی
صحرای شمال آفریقا سفر می کردند . سپس در حالیکه شترهایشان را با
مس ،پارچه،
خرما،
ابریشم، و نمک ، بار زده بودند به
تیمبوکتو باز می گشتند .
1203م
پادشاهی غنا به دست
سومانگورو ، پادشاه
قوم سوسو (ازقبایل ساکن غرب آفریقا) ، سقوط می کند .
1235
سوندیاتا ،حاکم پادشاهی
کانگابا ، برای ایجاد امپراتوری جدید مالی با غنا متحد می شود . سوندیاتا اولین منسی (پادشاه) آن می شود . مالی تحت حکومت او ثروتمند می گردد.
1255
سوندیاتا می میرد و پسرش ،اولی، جانشین او می گردد .
1274
بعد از آنکه اولی می میرد ، برادرش ، خلیفه ، منسی (شاه) می شود .اما یکسال بعد در اثر یک
انقلاب او هم برکنار می گردد .
1324
منسی موسی یک سفر زیارتی به
مکه انجام می دهد و اعراب را بوسیله ثروتش متعجب می کند . او در طول حکومتش امپراتوری مالی را توسعه می دهد.
1337-41
ماگان به مالی حکومت می کند . حکومت او با خشونت و آشوب توام می گردد.
1341-1360
برادر موسی ،سلیمان ؤماگان را از پادشاهی خلع می کند . او برای مدت 18 سال بر حکومت تکیه می زند .
1360-99
بعد از مرگ سلیمان ،مالی در طول 40 سال جنگ داخلی تجزیه می شود .
1400-1500
امپراتوری مالی بتدریج از هم می پاشد . امپراتوریسنگای در همسایگی ، قلمرو آنها را صاحب می شود و به بزرگترین مرکز بازرگانی در منطقه تبدیل می گردد .
راههای بازرگانی در صحرای شمال آفریقا از زمان
یونانیان قدیم وجود داشتند .اما هنگامی که شتر ها تقریباَ از سال 100 میلادی در شمال آفریقا دیده شدند ، راههای بازرگانی پر رفت و آمد تر شد .
منسی موسی به زیارت مکه می رود
در سال 1324م منسی موسی حاکم مالی در غرب آفریقا برای زیارت شهر مقدس مسلمین ، مکه ، در
خاورمیانه ، عازم سفر شد . ثروت منسی موسی ، تعداد همراهان و سخاوت او تمام افرادی را که ملاقات می کرد ، تحت تاثیر قرار می داد .
|
سفر شاهانه
رفتار پسندیده همراهان منسی موسی ،
جهان عرب را شدیداَ تحت تاثیر قرار داد .
|
کاروانها
هنگام سفرهای طولانی در صحرا ، شترها بهترین و مناسبترین حیوان بارکش محسوب می شدند ،زیرا به مدت زیادی بدون آب زنده می ماندند و پنجه های پاهایشان برای عبور از روی ماسه های نرم ، انعطاف پذیری زیادی داشت . شتر ها با بارهایی از سلاح و کالاهای تجملی ، به همراه کاروانها از میان صحراها می گذشتند . در مراکز داد و ستد ،بازرگانان عرب کالاهای خود را با طلا ،عاج ،برده و دانه کولا از غرب آفریقا معاوضه می کردند .
موقعیت مناسب
سوداگرانی که امر تجارت و داد و ستد بین شمال و غرب آفریقا را در اختیار داشتند ، به ثروت هنگفتی دست یافتند . پادشاهی غنا از راه تجارت با سرزمینهای ماوراء صحرا به شکوفایی رسید . بعد از آنکه غنا در سال 1203 م تسخیر شد ، امپراتوری مالی ، تیمبوکتو ، و دیگر مراکز مهم داد و ستد ، مانند واحه پر اهمیت والاتا و
شهر جینی ، مرکز گردآوری کالاها و محصولات غرب آفریقا ،بوجود آمد.
صادرات
طلای غرب آفریقا در بسیاری از ممالک آسیایی و
اروپای قرون وسطی به صورت سکه در می آمد . افکار و عقاید هم مانند کالاها ،سفرهای پرفراز و نشیبی از میان صحرای آفریقا انجام دادند . با ظهور اسلام در میان طبقه حاکم بر مالی ،بازار خوبی برای کتابهایی که به زبان عربی نوشته شده بودند ،بوجود آمد.
ابن بطوطه
ابن بطوطه (68-1304م) ، جهانگرد
مراکشی ، بهترین توصیف ممکن از سفر در صحرا را ارائه داده است . در سال 1352 م ، وی همراه گروهی از بازرگانان از صحرای آفریقا عبور کرد . کاروان او بعد از 25 روز به مرکز فروش نمک یعنی
شهر تاگازا ، رسید . در این شهر که حتی خانه ها از قطعات
سنگ نمک ساخته شده بودند ، بازرگانان به جمع آوری نمک برای معاوضه با طلا در آنسوی صحرا ،پرداختند . آنها که برای اجتناب از گرمای سوزان ، در شب سفر می کردند . وقتی یکی از همراهان ابن بطوطه از قافله جلو زد دیگر هرگز دیده نشد . ابن بطوطه دو ماه از ترک مراکش ، به آخرین منزلگاه مسیر جنوب ، واحه والاتا ، رسید . از آنجا ، وی برای رسیدن به شهرهای زیبای مالی سفر خود را از طریق علفزارهای سودان ،ادامه داد.
