اهمیت مطالعه در یادگیری
یادگیری انسان از طرق مختلفی صورت می‌گیرد، ولی اگر بخواهیم یادگیری را محدود به یک جنبه خاص کنیم و یا به عبارتی آن نوع یادگیری را در نظر بگیریم که با اراده فرد صورت می‌گیرد و هدف کسب اطلاعات می‌باشد که در زمینه خاصی مورد نظر یادگیرنده است. شیوه‌هایی چون یادگیری از راه تدریس و سخنرانی و یادگیری از راه مطالعه برخورد می‌کنیم.
یادگیری از راه مطالعه فرآیندی است که یادگیرنده خود ، اقدام به اجرای اعمالی می‌کند که نتیجه آن کسب اطلاعات از یک منبع مشخص می‌باشد. این منبع عمدتا کتاب ، مجله ، مقاله و یا سایر منابع مشابه است. روشن است با هر نوع مطالعه‌ای یادگیری عمیق اتفاق نخواهد افتاد. بنابراین
شیوه مطالعه در چگونگی یادگیری موثر خواهد بود. از این جهت شیوه مطالعه به عنوان یک روش برای یادگیری اهمیت قابل توجهی دارد.
شیوه‌های نادرست مطالعه یادگیری و یادآوری را دچار مشکل می‌کنند.
- یکی از روشهای نادرست مطالعه که یادگیری و یادآوری را دچار مشکل می‌کنند، مطالعه مطالب مشابه به یکدیگر می‌باشد. مطالبی که تشابه زیادی با یکدیگر دارند در صورتی که هم زمان یا بلافاصله پشت سر هم مورد مطالعه قرار گیرند، دچار در هم آمیخته شدن مطالب ، یادگیری را نابسامان و یادآوری را دچار مشکل خواهد ساخت. به عنوان مثال مطالعه دو کتاب فیزیک و جغرافی پشت سرهم چنین مشکلی را بوجود نخواهد آورد. در حالی که مطالعه بینش و فلسفه چنین تداخلی را ایجاد خواهد کرد.
- مطالعه سطحی روش نادرست دیگر است. اغلب افراد عادت دارند مطالب را به صورت روزنامه‌وار مطالعه کنند. مسلما با چنین روشی یادگیری توجه و دقت روی مطالب مورد مطالعه است. به عبارتی در مطالعه سطحی مطالب به حافظه دراز مدت منتقل نمی‌شوند.
- حفظ مطالب تنها بخشی از مطالعه را شامل می‌شود و همه روند مطالعه نیست. برخی افراد عادت دارند از همان ابتدا شروع به حفظ مطالب کنند، بدون آن که ارتباط معناداری بین مطالب بدست آورده باشند. این روش نه تنها یادگیری را بسیار کند ، عذاب آور و کسل کننده می‌سازد، بلکه مدت نگهداری اطلاعات کسب شده نیز بسیار کم خواهد بود.
روشهایی برای مطالعه صحیح جهت یادگیری بهتر
- شیوه مطالعه خود را بهبود بخشید. مطالعه روزنامه‌وار چیزی عاید شما نمی‌کند و همانطور که مکث زیاد روی مطالب زمان شما را به هدر خواهد داد. از اینرو با بکار بردن شیوه‌های مناسب فرآیند مطالعه را پویاتر و جذابتر بکنید و فعالانه شروع به مطالعه کنید. برای این کار ابتدا به صورت گذرا نگاهی کلی به مطالب مورد نظر برای مطالعه بیاندازید. عناوین سرفصلها و جداول و نمودارها را بخوانید و سعی کنید سوالاتی را برای خود ایجاد کنید.
مثلا سعی کنید حدس بزنید که یک عنوان مشخص به بررسی چه مطالبی می‌پردازد و از این قبیل ، بعد از آن مطالب را به صورت کلی‌تر بخوانید. در این مرحله می‌توانید هم به سوالات مطرح شده در مرحله قبل پاسخ کلی بدهید و هم سوالات جدیدی برای خود مطرح کنید. در مرحله بعد شروع به مطالعه دقیقتر بکنید و تلاش کنید پاسخ سوالات خود را بیابید و اگر بتوانید آن را برای خود شرح دهید.
- همیشه طوری مطالعه کنید که گویا قرار است همین حالا مطلب مورد مطالعه را برای فردی توضیح بدهید و اگر توانستید همین کار را هم بکنید.
- یادداشت برداری کنید. برای این منظور در مراحل مختلف می‌توانید این کار را انجام دهید. برخی این کار را در پایان مطالعه انجام می‌دهند و برخی آن را مرحله به مرحله می‌نویسند و کاملتر می‌کنند. توجه کنید که منظور از یادداشت برداری کپی برداری نیست. بلکه توضیح و شرح خلاصه یا نکات مهمی از مطالب مورد مطالعه به زبان خود فرد است.
- بین مطالبی که مطالعه می‌کنید با مطالبی که قبلا یاد گرفته‌اید ارتباط برقرار کنید. مثال و نمونه‌هایی برای مطالب مورد مطالعه پیدا کنید و آن را مورد بررسی قرار دهید.
- در مورد یک مطلب از چند منبع متعدد مطالعه کنید. این کار ذهن شما را فعالتر می‌سازد و یادگیری از زبان چند نویسنده مختلف ، یادگیری شما را بهبود می‌بخشد.
- برنامه مناسبی برای مطالعه خود انتخاب کنید و از قرار دادن مطالب مشابه هم در یک برنامه همزمان اجتناب کنید.
- برای مطالعه زمان خاصی را در نظر بگیرید و از انجام چند کار همزمان با مطالعه اجتناب کنید. می‌توانید در فاصله زمانی بین دو مطالعه فعالیتهای دلخواه خود را قرار دهید. اما انجام همزمان چند فعالیت با یکدیگر عملکرد شما را کند خواهد ساخت.
- مکان مشخصی برای مطالعه در نظر بگیرید و از مطالعه در حالت دراز کش و خوابیده و در شرایط نامناسب خودداری کنید. تحقیقات نشان می‌دهد مطالعه به حالت دراز کش با تداعی فرآیند خواب و استراحت یادگیری را کند خواهد ساخت. همچنین تحقیقات مختلف نشان می‌دهد شباهت بین شرایط مطالعه و یادآوری ، فرآیند یادآوری را بهبود خواهد بخشید. به عنوان مثال اگر یادآوری شما در جلسه یک امتحان کتبی انجام خواهد شد، سعی کنید مطالعه خود را با استفاده از یک میز و صندلی یا نیمکت انجام دهید.
مباحث مرتبط با عنوان
