نام او یعقوب و کنیه اش ابو یوسف بوده است. وی بین سال های 180 تا 190 هجری به دنیا آمد. پدرش اسحاق مردی اهل علم و ادب بود و به سکیت (یعنی کم حرف) معروف بود.
ابن سکیت محضر
امام جواد و
امام هادی (علیها السلام) را درک کرد و از شیعیان خاص آن حضرت به شمار می آید.
شخصیت شناسان شیعه (متخصصان علم رجال) او را ثقه و مورد اطمینان می دانند؛ وی تالیفان بسیاری در ادبیات و دیگر علوم داشت که از همه آن ها معروف تر « اصطلاح المنطق » بوده که به مباحث لغت شناسی و درست گویی اختصاص داشته است.
متوکل عباسی او را به خاطر علم و فضلش معلم فرزندان خود، معتز و موید قرار داده بود؛ روزی متوکل از او پرسید: این دو فرزند من نزد تو عزیزترند یا
حسن و
حسین؟ پاسخ داد: به خدا سوگند که
قنبر غلام
علی بن ابی طالب، از این دو و پدر این دو نزد من گرامی تر است؛ و به نقلی برخی از فضائل و مناقب امام حسن و امام حسین علیهما السلام را بر شمرد و بدین سان ارادت خود را به
اهل بیت عصمت علیه السلام آشکار می کرد.
متوکل با شنیدن پاسخ صریح او چنان بر آشفت که دستور داد زبان او را از پس گردنش بیرون بکشند و این گونه او را به شهادت رساند. شهادت او در سال 244 و یا 246 هجری و به سن پنجاه و هشت سالگی رخ داد.
منابع:
معجم الرجال الحدیث 20؛ اعیان الشیعه، ج 10، ص 306؛ وفیات الاعیان
