آتن
جمعیت 3120000 نفر
شهر آتن،
پایتخت یونان در نزدیکی
خلیج سالونیک در
دشت آتیک از شهرهای مهم تاریخی جهان باستان و مرکز دانش و
فلسفه و ادب بود. تاریخ آتن را افسانه های بسیار فرو پوشانده است اما از قرن هفتم ق – م وضع تاریخی آن روشن است.
در سال 683 ق – م سلطنت موروثی ان برچیده شد و تا سال 594 ق - م
سلن و
آدخون ها حکومت کردند و از آن به بعد تا سال 510 ق – م در دست
جباران و از آن پس دارای حکومت دموکراسی بود. در سال 404 ق – م این شهر به چنگ
اسپارت ها و آنگاه به تصرف
فیلیپ و
اسکندر مقدونی در آمد. در دوران عظمت حکومت روم، آتن یکی از ایالات روم بشمار میرفت و هر چه آتنی ها کوشیدند که عظمت آتن را باز یابند موفق نشدند. حتی این اقدام باعث گشت که در سال 86 ق – م سولا آتن را تاراج کند. با این حال نفوذ معنوی و علمی آتن بر روم بیشتر بود . چنانچه این نفوذ حتی در زمان امپراطوری
بیزانس رو به افزایش بود.
چون دولت بیزانس سقوط کرد آتن بدست یکی از اشراف فرانسه افتاد و بالاخره در قرن 14 میلادی و اوایل قرن 15 یکی از
خاندانهای اشرافی فلورانس بر آتن حکومت می کردند و اتن تا حدی رو به رونق و ترقی بود که در سال 1458 به چنگ دولت عثمانی افتاد و پیشرفتهایی که نصیب آتن شده بود از میان رفت. حتی این شهر رو به انحطاط رفت. چون یونان استقلال یافت، آتن پایتخت یونان گردید و روز به روز بر ترقی و رونقش افزوده شد و کارخانه های جدید در آن به کار افتاد.
سقراط،
سوفکل،
اورپید،
افلاطون،
ارسطو،
دموستون و
آریستوفانوس در آتن ظهور کردند و خورشید تابان دانش را پرتو افشان جهانیان گردانیدند.
آثار بدیع و عظیم تاریخی بسیار در آتن باستان بجاست و هر ساله هزاران جهانگرد و مشتاق و شیفته آثار هنری تاریخی را به سوی خود می کشاند. برخی از ابن بناها عبارتند
ازپارتنون،
پروپلایا،
ارختنوم و
اکروپولیس.
اکروپولیس آتن که در محل دهکده نئولتیک اولیه شهر شهر ساخته شده بود بهترین دژ طبیعی دنیای باستان به حساب می آمد. اکروپولیس در شمال شرقی پارتنون و در مرتفع ترین نقطه دشت و 300 پا بالاتر از سطح کلی دشت قرار داشته و صخره های عظیم عمودی در تمام جهات آن جز در جهت شرقی که شیب ملایمی دسترسی به این مکان را میسر ساخته، قرار گرفته اند. دارای ابعاد تقریبی 350 در 140 یادر بود که ضلع بلندتر آن در جهت شرقی – غربی قرار داشته است. اکروپولیس در فصله چهار مایلی از
دریای اژه و در
دشت آتیکا قرار دارد. از زمان های دور وجود چشمه های طبیعی انسان را به این منطقه کشانده است. این محل از حدود 2800 ق – م مسکون بوده است. قدیمی ترین آثار مکشوفه احتمالاٌ مربوط به قرن ق – م می باشد. اما اکثر بناهای
آگورای باستانی مربوط به قرن ششم ق – م می باشند تاریخ آگورا را می توان به سه دوره تقسین نمود:
- دوره کلاسیک، قرن پنجم ق – م
- دوره هلنیستی، قرن دوم ق – م
- دوره رومی، قرن دوم میلادی
آگورای نخستین پس از ویران شدن، بازسازی و آگورای کلاسیک آتن تا پایان قرن پنجم ق – م پایان یافت. ویرانی آگورا در اواخر قرن سوم رخ داد و این بنا بر صخره بلند اولیه در طول زمان توسط دیوارهای حائل حجیم پله پله شده و یک سری سکوهای مرتبط را پدید آورده است.
پارتنوئن که رسماٌ به نام معبد
آتنا پولیاس خوانده می شد، بر روی سکوی باشکوه مرمرین به طول 237 پا و عرض 110 پا و در وسط ضلع جنوبی
اکرو پو لیس قرار گرفته بود. نام عمومی است که به تپه دفاعی اولیه شهر اطلاق می شود. مرکز بلند شهرهای قدیمی تر یونان و قلعه محصور بسیاری از شهرهای مستعمراتی آن با این نام خوانده می شد. اکروپولیس که در آغاز همه شهر را در خود جا می داد، رفه رفته به بخش مقدس و مذهبی شهر بدل گردید، چنانکه آتن نمونه بارز آن است یا تخلیه شده و خارج از محدوده شهر قرار گرفت. چنانکه در
میلتوس رخ داد تا زمانی که شهر کوچک و محدود بود و مستقیماٌ پیرامون اکروپولیس واقع شده بود، به حصاری دفاعی پیرامون آن نیازی نبود. در مواقع هجوم شهروندان به دورن اکروپولیس پناه می بردند تا آنکه یا شهر سقوط می کرد یا دشمنان دست از حمله باز می داشتند و با توجه به اینکه بیشتر ساختمانهای مهم در اکرو پولیس واقع بودند. تنها بخشی از خانه های ارزشمند از میان می رفت.
اندکی پس از زمان
ژوستی نین اول، آتن به درجه یک شهر ولایتی تنزل کرد و از اهمیت دیرین آن جز بناهای برگ هیچ چیز بر جا نماند. در دوره فرمانروایی بر یونان، آتن مرکز دوک نشین (1205) که پی در پی به دست اقوام
بورگوندی و
کاتالان افتاده گروه اخیر که در سال 1311 آتن را اشغال کردند ان را به زیر فرمان
شاهان آرگون در آوردند. تسلط کاتالان ها میان سالهای 88 – 1311 بود.
از 1388 تا 1458 آتن در فرمان خاندان فلورانسی
آچایولی بود و در 1397 موقتاٌ به تصرف سلطان
بایزید اول درآمد سرانجام آتن در روزگار سلطان محمد دوم به دست عثمانی ها افتاد و مدت 330 سال بر این شهر فرمان راندند. در قرن های بعد آتن از اهمیت افتاد و این امر از گزارش های جهانگردان غربی آشکار می شود.
پارتنون به مسجد تبدیل شد و
پروپولایا را سربازخانه کردند. استیلای عثمانی ها دوران انحطاط آتن بود تا جائیکه در حد یک قصبه تنزل یافت. در پائیز 1678 دریاسالار ونیزی فرانچسکو مورد سینی(حکمران آینده ونیز) آتن را محاصره کرد و در این حادثه قسمت عمده پارنتون ویران شد. دو مسجد آن به عبادتگاه
کاتولیک و
پروتستان تبدیل گشت. تا اینکه در 1688 باز ترکان عثمانی بر آتن دست یافتند و در 1777 بارویی بر گرد شهر کشیدند. از قرن 17 به بعد آثار باستانی آتن مورد توجه قرار گرفت.
مبارزه یونانیان برای آزادی موجب ویرانی بیشتر شهر می شد. در 1822 آتن بدست یونانیان افتاد و بار دیگر در 1826 ترکان(اکروپولیس در 1827) بر شهر آتن دست یافتند و سرانجام در کنفرانس لندن(1830) به صورت جزیی از کشور یونان درآمد و در پایان سال 1834 آتن، پایتخت یونان و رشد آن آغاز شد و به صورت یک مرکز فکری فرهنگی در آمد و در نتیجه توسعه اقتصادی و سیاسی سریع جمعیتش فزونی یافت.
موزه اکروپولیس – آتن – یونان که در نزدیکی ویرانه های اکرو پولیس قرار دارد. در این موزه شاهکارهای کم نظیر بلکه بی نظیری از تمدن و فرهنگ یونانی به ویژه از دوره ارکایی می باشد. موزه ملی باستان شناسی آتن – یونان شامل آثار برجسته و بسیار مهم موزه باستان شناسی در یونان می باشد. این موزه
باستان شناسی ملی محل دید و تماشای بسیاری از آثار فرهنگی و هنری و تاریخی یونان است. در این موزه بزرگترین مجموعه های هنر یونان باستان در جهان
وجود دارد.
